Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012

Ντόστερο μαρή μάιτσινα -πομάκικο τραγούδι από το Ωραίον Ξάνθης

Από το ηχητικό αρχείο του Πέτρου Θεοχαρίδη
(καταγραφές στα πομακοχώρια:1964-1970)


Ο παραδοσιακός Πομάκος μουσικός Ραήφ Μουλά Χασάν
 από το Ωραίον Ξάνθης

Το βίντεο του τραγουδιού


Το μοναστήρι του Μπάτσκοβο, που αναφέρει το τραγούδι

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: 
Τα ονόματα «Γιώργης» και «Γιώργαινα» καθώς και η αναφορά του τραγουδιού στη μονή του Μπάτσκοβο μας παραπέμπει στα χρόνια πριν το βίαιο  εξισλαμισμό των Πομάκων της Ροδόπης από τους Τούρκους.  Το μοναστήρι του Μπάτσκοβο, που αναφέρεται στο τραγούδι είναι η μονή Πετριτσονιτίσσης και βρίσκεται μεταξύ Φιλιππούπολης και Σμόλιαν, 19 χιλιόμετρα από την πόλη Ασένοβγκραντ. Κτίστηκε το 1083 μ.Χ. από τον πρίγκιπα Γρηγόριο Πακουριάνο. Αν και λεηλατήθηκε κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας, παρέμεινε σημαντικό πνευματικό κέντρο στην οροσειρά της Ροδόπης.

Ακολουθούν οι στίχοι του τραγουδιού:


«Ντόστερο μαρή μάιτσινα»

-Ντάστερο, μορί μάιτσινα
-Κόρη μου, καλέ μάνα μου

Σον τι γιε, ντάστερο, ντα λεζίς;
Νύσταξες, κόρη, και ξαπλώνεις;

-Μπόλνα σαμ, μπόλνα, αχ μάμο.
-Άρρωστη είμαι, άρρωστη, αχ μάνα.

Ντέβιτ γκοντίνι γιάλβα σαμ
Εννιά χρόνια είμαι άτεκνη.

Άϊντε με, μάμο, μο γιότβεντι
Άϊντε, μάνα να με πας

Να Μπατσκότσκιεν μανεστίρ
Στο μοναστήρι του Μπάτσκο

Καλόγκερ ντα μα πουβίντι
Ο καλόγερος να με δει.

Γιότι σαμ, μάμο γιαλβίτσκα
Γιατί, είμαι, μάνα, άτεκνη

Γιότι ντετσά σι νι ράνταμ
Γιατί παιδιά δε γεννάω

Στάνι μι, στάνι, μπρε Γκιόργκι
Σήκω, σήκω, βρε Γιώργη

Τσι στε ντα σι μι για ίνταμ
Γιατί εγώ έρχομαι

Ίντι σι, πόντι, Γκιόργκινο
Φύγε, φύγε, Γιώργαινα

Κανά ντα τι ας να πράβεμ
Τι να σου κάνω εγώ

Γιογκά σι γιολβίνο γιαλβίτσκα
Αφού είσαι άτεκνη.

- Άϊντε σι, Γκιόργκι, σας μένε.
- Έλα, Γιώργη, σε μένα.

-Ίντι σι, πόντι κατ, Γκιοργκίν
-Φύγε, πήγαινε, Γιώργαινα

Μάμα μα τέμπε νι ντάβα
Η μάνα μου σε σένα δε με δίνει

Γιότι ντετσά σι νι ντάβας.
Γιατί παιδιά δεν κάνεις..

* Οι στίχοι του τραγουδιού συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο του Π.Θεοχαρίδη, «Πομάκοι. Οι Μουσουλμάνοι της Ροδόπης», ΠΑΚΕΘΡΑ 1996 σελ. 430.

 Χάρτης της περιοχής Ωραίου


Για το χριστιανικό παρελθόν των Πομάκων βλέπε:

Γενίτσαροι και εξισλαμισμός

Η γέφυρα του παπά στα πομακοχώρια της Ξάνθης

Για το Ραήφ Μουλά Χασάν βλέπε επίσης:

Τέσσερα χρόνια χωρίς τον καλό Ραήφη

Ένα τραγούδι από το Ωραίον Ξάνθης

Μια σπάνια ηχογράφηση από το Ωραίον



Βλέπε επίσης:
Οι Πομάκοι και τα τραγούδια της στο ηχητικό αρχείο του Πέτρου Θεοχαρίδη