Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ.







Αφιέρωμα στα παραδοσιακά τραγούδια 
των Πομάκων της Ξάνθης από την ΕΡΤ 3


Η ΕΡΤ 3 έκανε ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στην παραδοσιακή μουσική των Πομάκων της Ξάνθης.
Συγκεκριμένα, στην εκπομπή του Γιώργη Μελίκη με τίτλο "Μουσικές Οικογένειες", σε σκηνοθεσία του Μανόλη Ζανδέ μπορείτε να δείτε μία επιλογή από όμορφα δημοτικά τραγούδια της ορεινής Ξάνθης τραγουδισμένα από την Εμινέ Μπουρουτζή. Η εκπομπή γυρίστηκε στα πομακοχώρια και προβλήθηκε από την ΕΡΤ 3 τον Ιανουάριο του 2023.

Μπορείτε να δείτε όλη της εκπομπή στον παρακάτω σύνδεσμο:


Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε μεμονωμένα αποσπάσματα από την εκπομπή.


Kukavíčkana kukóva



Rúsa kósa ímam



Trimína Brátje



Tórnala mómka na vóda



Svírka svíri léle faf horóno



Emenínka lübelínka

Rádo bǽlo mílo


Uzún havasí








Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2023

«ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ» ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ 2022.

 



Στα 200 καλύτερα βιβλία των συντακτών της ‘Καθημερινής’ το βιβλίο του Ν. Κόκκα «Τα δημοτικά τραγούδια των Πομάκων της Θράκης», το οποίο εκδόθηκε το 2022 από το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην Ξάνθη. 


Ο Ν. Κόκκας μίλησε για το βιβλίο του στη δημοσιογράφο Κ. Οικονόμου για το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ξάνθης. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συνέντευξη: 


 

https://www.youtube.com/watch?v=g2D0X7Q-4Sk&t=2065s

 


Ο Νικόλαος Κόκκας με την Κυριακή Οικονόμου

στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Ξάνθης


Διαβάστε το αφιέρωμα στην ιστοσελίδα του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ξάνθης:


https://radio899.gr/node/18101


Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο "ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ" διαβάστε ΕΔΩ


http://pomakohoria.blogspot.com/2022/02/blog-post.html




Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2022

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΣΕΜΠΑ - ΕKΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΗΝ ΞΑΝΘΗ

 

Ο Σ. Καραχότζα στην Αθήνα (31/5/2014)

Στις 7 Δεκεμβρίου 2021 πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην Ξάνθη εκδήλωση μνήμης για τη συμπλήρωση ενός έτους από το θάνατο του δημοσιογράφου Σεμπαϊδήν Καραχότζα (1979-2021).

Ομιλητές ήταν:

- Κώστας Καραΐσκος, Μαθηματικός, εκδότης της εφημερίδας «Αντιφωνητής»

- Νικόλαος Κόκκας, Δρ Λαογραφίας ΔΠΘ

- Γιάννης Κουριαννίδης, Διευθυντής του περιοδικού «Ενδοχώρα»

- Δημήτρης Ντούμος, πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Ξάνθης

 

Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Παυλικιάνος.

 

Δείτε όλη την εκδήλωση σε βίντεο



Παρακάτω δημοσιεύουμε απόσπασμα από την ομιλία του Ν. Κόκκα στην πομακική γλώσσα:

Arkadáši ot Pomáčkyne selá,

Itúj dójdahme za da spaminéme annók játse húbava arkadášina žýjet nabíje ráno ad isózak žyvóta, za annók čülǽka ad žǽhne ne gi je níta strah níta sram da dúmet serbés.

Še pómneme annók čülǽka žýjet dregóvašo da žyvé serbés.

Sebajdín je sas námi bu akšám.

I nýje néma níkuga da go zabarájme.

Sebajdín dájma dúmešo za stáry Pomácky tačilá i za annók húbava mečíte za vryt dečjása.

Tój je písal on-beš godíny napréš:

Trǽbga insános da so naučǿt birkáč rábaty za námi. Nýje séme Pomáci i ne no je sram da kázavame ta séme Pomáci. Ímame si nášak jazýka i nášy tačilá i adéteve.

Trǽbga da na zabarávime dílevese dádeny ad Αlláha za da dúmime, da so čǘdime i da so séštame.

Arkadáši ot Pomáčkyne selá,

Vášïjes dil je játse star, trǽbava da go na astávete i da go na zabarávete!

Naj napréš da dragóvate Alláha, da dragóvate májka i bubájka, da dragóvate vryt insánase.

Trǽbava da vo je drágo agýna dúmite pomáckyj óti je vaš dil.

Isók díle dúmet vášyne májky i bubájky.

Trǽbga da pómneme óti bannóš še so zberéme pak sas Séba na drúgono dǘnjó.

Séba še je dájma faf nášiše sarcá. I néma níkuga da umré, akú go nýje ne zabarávime.

I nýje néma níkuga da go zabarájme. Allah danó vo dáva zdrávje i berekéte.

Astánavyjte  žývi i zdrávi. 


Ο Σ. Καραχότζα σε εκπομπή στην AKRITAS TV (7/1/2020)

Παρακολουθήστε το αφιέρωμα στον Σ. Καραχότζα του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ξάνθης με συνέντευξη του Ν. Κόκκα στον Τηλέμαχο Αρναούτογλου και ηχητικά αποσπάσματα από ομιλίες του Σεμπαϊδήν.



Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2022

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Σ. Καραχότζα "Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους"

 


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ 

ΤΟΥ ΣΕΜΠΑΙΔΗΝ ΚΑΡΑΧΟΤΖΑ

"Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006-2021)"

 

Φαντάζομαι πως κανένας δε διαφωνεί ότι, για να μπορέσει να επιβιώσει αξιοπρεπώς σε μία χώρα, θα πρέπει πρώτα απ΄ όλα να γνωρίζει την επίσημη γλώσσα της και μετά όλα τ΄ άλλα. Αν, για παράδειγμα, κάποιος μεταναστέψει στη Γερμανία, αν δεν φροντίσει να μάθει καλά τη γερμανική γλώσσα, είναι καταδικασμένος να αποτύχει και να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που, παρόλο που ζουν στην πατρίδα τους, δε γνωρίζουν τη γλώσσα της γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τους επιτρέπει να τη μάθουν;

            Αυτό συμβαίνει δυστυχώς με τους περισσότερους μουσουλμάνους της Θράκης, από τους οποίους ελάχιστοι είναι εκείνοι που μιλούν άπταιστα την ελληνική γλώσσα, παρόλο που η Ελλάδα είναι η πατρίδα τους. Φταίνε οι ίδιοι γι αυτό; Όχι. Ασφαλώς και δε φταίνε οι ίδιοι, αλλά το εκπαιδευτικό σύστημα που τους παρέχει το ελληνικό κράτος.

Μιλάμε για τα γνωστά σε όλους μειονοτικά σχολεία, τα οποία περισσότερο μπερδεύουν παρά μορφώνουν τα μουσουλμανόπαιδα που φοιτούν σ΄ αυτά, καθώς τα παιδιά αυτά μέχρι και την πρώτη Δημοτικού μιλούν μόνο τη μητρική τους γλώσσα, είτε αυτή είναι η πομάκικη είτε είναι η τούρκικη είτε είναι τα ρομά.

                                                                 ____

Ας το καταλάβουν επιτέλους κάποιοι ότι ο Πομάκος δεν γίνεται, γεννιέται, κι αν είναι να σωθεί η γλώσσα του, ας σωθεί έτσι όπως μιλιέται και όχι έτσι όπως προστάζει το υπεραναπτυγμένο πατριωτικό αίσθημα ορισμένων Ελληναράδων. Άλλο πράγμα είναι ο Έλληνας κι άλλο ο Ελληναράς κι εμείς ανήκουμε στην κατηγορία των Ελλήνων.

  

____

 

Ως δημοκρατική χώρα βρίσκεις τον τρόπο να δώσεις τουρκόφωνη εκπαίδευση σε όσους το επιθυμούν, αλλά δίνεις και ελληνόφωνη εκπαίδευση σε όσους θέλουν να διδάσκονται την επίσημη γλώσσα της πατρίδας τους. Δυστυχώς, παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις για ελληνόφωνα δημοτικά σχολεία στα χωριά των μουσουλμάνων, το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να εξυπηρετεί μόνο τους συνειδησιακά Τούρκους μουσουλμάνους της Θράκης, αδιαφορώντας για όλους τους υπόλοιπους.

____

 

 Να λοιπόν γιατί λέω πως όταν αναφερόμαστε στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης είναι λάθος να τη συνδέουμε μόνο με το Υπουργείο Εξωτερικών και στο κάτω κάτω, ανεξάρτητα από τη συνείδηση του κάθε μουσουλμάνου, μιλάμε για Έλληνες πολίτες κι άρα το τελευταίο υπουργείο που θα έπρεπε να ασχολείται με τη μειονότητα αυτή είναι το υπουργείο Εξωτερικών.

 

____

 

 Ακούω αρκετούς να λένε πως εδώ μιλάμε για ένα καθαρά μειονοτικό ζήτημα κι άρα θα πρέπει να αποφασίσει η ίδια η μειονότητα και θέλω να κάνω δυο ερωτήσεις. Τα μειονοτικά ζητήματα δεν αφορούν και την ελληνική πολιτεία; Δεν μιλάμε για Έλληνες πολίτες, για τους οποίους όπως και για όλους τους υπόλοιπους αποφασίζει το ελληνικό κράτος; Και δεύτερον, όταν λένε πως για τέτοια θέματα πρέπει να αποφασίζει η ίδια η μειονότητα τι ακριβώς εννοούν; Ποια μειονότητα να αποφασίσει; Οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας ή μήπως αυτοί οι δέκα άνθρωποι που εδώ και χρόνια αποφασίζουν για τη μειονότητα χωρίς τη μειονότητα;

____

 

Αν σ’ αυτή τη χώρα είχαμε ένα σωστό κράτος,  ένα κράτος που να βάζει πάνω απ’ όλα το συμφέρον της Ελλάδας και των πολιτών της θα μπορούσε ένα προξενείο να κάνει τέτοια παιχνίδια στη Θράκη;  Ασφαλώς όχι. Αλλά εδώ είναι σα να μπαίνει ο διαρρήκτης σε ένα σπίτι για να κλέψει και ο νοικοκύρης του σπιτιού συνεχίζει να πίνει το καφεδάκι του αδιαφορώντας για την παρουσία του κλέφτη.  Όσο όμως ο νοικοκύρης δεν αντιδρά είναι πολύ λογικό ο κλέφτης να αδειάσει όλο το σπίτι.  Αυτό ακριβώς γίνεται εδώ και δεκαετίες στη Θράκη με τον νοικοκύρη του σπιτιού, που στην προκειμένη περίπτωση είναι το ελληνικό κράτος, απλά να παρακολουθεί χωρίς να αντιδρά. 

 

____

 

Για εμάς αποτελεί τιμή προς τους προγόνους μας και υποχρέωση απέναντι στους απογόνους μας να διατηρήσουμε όλα όσα κληρονομήσαμε και να τα παραδώσουμε ανέπαφα στις επόμενες γενιές. Θέλω να πιστεύω πως κάποια μέρα θα βρεθεί επιτέλους μια ελληνική κυβέρνηση η οποία να καταλάβει πως η στήριξη της προσπάθειάς μας αυτής είναι υποχρέωσή της και δε θα είναι χάρη προς εμάς τους Πομάκους της Θράκης. 

____

 

Μόνο οι ίδιοι οι Πομάκοι μπορούν να αλλάξουν την υφιστάμενη αυτή κατάσταση, μόνο οι ίδιοι οι Πομάκοι πρέπει και μπορούν να καταλάβουν πως όλα αυτά είναι πολιτικά παιχνίδια που παίζονται στη δική τους πλάτη και στην πλάτη των παιδιών τους, μόνο οι ίδιοι οι Πομάκοι μπορούν να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους και να αποφασίζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Αν δεν το θελήσουν οι ίδιοι τότε κανένας άλλος δεν μπορεί να βοηθήσει.

 

 

Διαβάστε το Δελτίο τύπου του βιβλίου: ΕΔΩ

http://pomakohoria.blogspot.com/2022/12/2006-2021.html

 

 Παραγγελίες:

endohora@yahoo.gr  Κιν. 6977462806

Σεμπαϊδήν Καραχότζα: Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006-2021)

 ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ



ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

 Το βιβλίο «Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006-2021)» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις τού περιοδικού «Ενδοχώρα».

Στο ογκώδες αυτό έργο των 400 σελίδων, περιλαμβάνεται ένα πλήθος άρθρων, συνεντεύξεων, δημοσιογραφικών δημοσιευμάτων, ομιλιών αλλά και ποιημάτων του αείμνηστου μαχητή δημοσιογράφου και αγωνιστή της πομακικής αυτογνωσίας Σεμπαϊδήν Καραχότζα, που τόσο ξαφνικά έφυγε από τη ζωή πριν έναν χρόνο, στις 7 Δεκεμβρίου 2021.

Το βιβλίο επιμελήθηκε ο στενός συνεργάτης και φίλος του Νικόλαος Θ. Κόκκας, δάσκαλος και Δρ Λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Με σεβασμό στη μνήμη του, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται το τεράστιο έργο του Σ. Καραχότζα που πάλεψε στη σύντομη ζωή του για τη διάσωση των πολιτισμικών στοιχείων των Ελλήνων Πομάκων, κυρίως για τη γλώσσα, τα τραγούδια τους, τις παραδόσεις και την διατήρηση της ταυτότητάς τους. Στάθηκε γενναία απέναντι στο διαβρωτικό έργο του τουρκικού προξενείου και των πρακτόρων του που επιχειρεί να εκτουρκίσει το πανάρχαιο θρακικό φύλο των Πομάκων, ένας αγώνας άνισος και με τεράστια κόστη για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται επίσης 7 κείμενα για τη ζωή και το έργο του, που συνέγραψαν η κόρη του Σελμά Καραχότζα, ο Γιάννης Χ. Κουριαννίδης, ο Παναγιώτης Γ. Κριμπάς, η Δήμητρα Κατάκη, η Ελένη Εφραιμίδου, ο Νικόλαος Κόκκας και ο Δημήτρης Κασαπίδης.

Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου θα πραγματοποιηθεί στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στην Ξάνθη, την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2022, στις 7.30 μ.μ., μαζί με το τελευταίο έργο του Σ. Καραχότζα, που περιλαμβάνει 15 μύθους του Αισώπου στα Πομακικά και Ελληνικά, το οποίο κυκλοφόρησε λίγους μήνες μετά τον θάνατό του, επίσης από τις εκδόσεις μας.

 

Σελίδες 400 (σχήμα 16 Χ 23 εκ.)

Τιμή (με ΦΠΑ): € 21,20

 

 Παραγγελίες

endohora@yahoo.gr  Κιν. 6977462806

Άνω των 2 αντιτύπων αποστέλλεται μέσω ΕΛΤΑ χωρίς επιβάρυνση ταχυδρομικών τελών.



Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022

«Είμαι Έλληνας σημαίνει περπατώ με το κεφάλι ψηλά»

 


 «Είμαι Έλληνας σημαίνει περπατώ με το κεφάλι ψηλά»

Αφιέρωμα στη μνήμη του Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τον αναπάντεχο θάνατο του Πομάκου συγγραφέα και δημοσιογράφου Σεμπαϊδήν Καραχότζα, το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης διοργανώνει τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του.

 

Η εκδήλωση θα γίνει την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2022 στην Καπναποθήκη «Π» στην Ξάνθη στις 7.00 μ.μ.

 

Ομιλητές:

Κώστας Καραΐσκος, Μαθηματικός, εκδότης της εφημερίδας «Αντιφωνητής»

Νικόλαος Κόκκας, Δρ Λαογραφίας ΔΠΘ

Γιάννης Κουριαννίδης, Διευθυντής του περιοδικού «Ενδοχώρα»

Δημήτρης Ντούμος, πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Ξάνθης

 

Την εκδήλωση συντονίζει ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Παυλικιάνος, εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Ηχώ της Θράκης», του περιοδικού «Αγορά ... Ζω Θράκη» και  του ιστοτόπου XanthiTimes.gr.

 



Λίγα λόγια για τη ζωή και το έργο 

του Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα γεννήθηκε στο χωριό Προσήλιο Ξάνθης το 1979. Σπούδασε στο Γυμνάσιο Σμίνθης και στο 3ο  Γενικό Λύκειο Ξάνθης και φοίτησε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 2006 έως το 2021 έλαβε μέρος ως προσκεκλημένος ομιλητής σε δεκάδες εκδηλώσεις και ημερίδες σε όλη την Ελλάδα. Ήταν  εκδότης της πομακικής εφημερίδας NATPRESΗ και συντάκτης της ηλεκτρονικής εφημερίδας xanthinet.gr. Συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες και ηλεκτρονικές ιστοσελίδες και ήταν επί σειρά ετών συντάκτης και παρουσιαστής πομακόφωνου τηλεοπτικού δελτίου ειδήσεων. Ως δημοσιογράφος διακρίθηκε για το θάρρος του, την αντικειμενικότητα και την μαχητικότητά του στην προβολή των καθημερινών προβλημάτων των συμπολιτών του, καθώς και για τον νηφάλιο σχολιασμό της παγκόσμιας επικαιρότητας.

 

Ανάμεσα στα έργα του συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα βιβλία:

1) «Η καθημερινή γλώσσα των Πομάκων της περιοχής Μύκης», 2006

2) «Isîy zhïvót Pomátsise.  Έτσι ζουν οι Πομάκοι», 2008

3)  «Μεταφράσεις ελληνικής και αγγλικής ποίησης στην πομακική γλώσσα», 2016

4) «15 μύθοι του Αισώπου στην πομακική», 2022

5) «Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006-2021)», 2022

 



Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην προσπάθεια για την ανάδειξη της μητρικής γλώσσας και της πολιτιστικής κληρονομιάς των Πομάκων και στον αγώνα για δημόσια ελληνόφωνη εκπαίδευση στα πομακοχώρια.

 

Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα έφυγε από τη ζωή στις 7 Δεκεμβρίου 2021 σε ηλικία 42 ετών, αφήνοντας πίσω του μία τεράστια πνευματική παρακαταθήκη για τη Θράκη και την Ελλάδα.





Το Δελτίο Τύπου του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης: 

https://fthrace.gr/7-12-2022-eimai-ellinas-simainei-perpato-me/?fbclid=IwAR0uJfcw8_URiYm3m2EIKsJs9Gs22UiTNSOzJpLX19NX4op8GajuVP2HEq4

 


Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΜΑΚΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ

 


Το πληκτρολόγιο της πομακικής γλώσσας

Το πρόγραμμα «Φιλότης» (https://philotis.athenarc.gr/) δημιούργησε ένα νέο πληκτρολόγιο για την υποστήριξη της πομακικής γλώσσας. Το πληκτρολόγιο της γλώσσας Pomak βασίζεται στην τεχνολογία Keyman (https://keyman.com/) που υποστηρίζει σχεδόν όλες τις πλατφόρμες υπολογιστών.

 

Εγκατάσταση

Κατεβάστε και εγκαταστήστε το Keyman (https://keyman.com/) για την πλατφόρμα σας.

 

Εγκατάσταση του πληκτρολογίου Pomak

Ανοίξτε το Keyman και εγκαταστήστε το αρχείο προδιαγραφών γλώσσας packagepomak.kmp (πρώτα αποσυμπιέστε το ληφθέν αρχείο).

 

Χρήση του πληκτρολογίου Pomak

Η διαδικασία προσάρτησης ειδικών συμβόλων σε χαρακτήρες μπορεί να επιτευχθεί σε δύο βήματα. Αρχικά πατιέται το πλήκτρο που αντιστοιχεί στο ειδικό σύμβολο και μετά το πλήκτρο για τον χαρακτήρα (χρησιμοποιώντας shift ή caps lock για κεφαλαία).

 

Για τους χαρακτήρες á, Á, é, É, ǵ, Ǵ, ó, Ó, í, Í, ý, Ý

– ξεκινήστε πατώντας μία φορά το πλήκτρο <;> (ερωτηματικό) και μετά πατήστε τον κατάλληλο <χαρακτήρα>

– χρησιμοποιήστε <caps lock> ή <shift> για να χρησιμοποιήσετε κεφαλαία τον <χαρακτήρα> ως συνήθως.

 

Για τους χαρακτήρες š, Š, č, Č, ǧ, ž, Ž, ņ, Ņ, ļ, Ļ, ü, Ü, æ, Æ, ø, Ø

– ξεκινήστε πατώντας μία φορά το πλήκτρο <‘> (απόστροφο) και μετά πατήστε τον κατάλληλο <χαρακτήρα>

– χρησιμοποιήστε <caps lock> ή <shift> για να χρησιμοποιήσετε κεφαλαία τον <χαρακτήρα> ως συνήθως.

 

Για τους χαρακτήρες ǘ, Ǘ, ǽ, Ǽ, ǿ, Ǿ

– ξεκινήστε πατώντας μία φορά <shift> + <‘> (απόστροφο) και μετά πατήστε τον κατάλληλο <χαρακτήρα>

– χρησιμοποιήστε <caps lock> ή <shift> για να χρησιμοποιήσετε κεφαλαία τον <χαρακτήρα> ως συνήθως.

 

Πηγή: https://philotis.athenarc.gr/the-pomak-language-keyboard/