Να γινότανε τουλάχιστο να αρχίσει κάποιος από εκεί που τελείωσα εγώ …
Da stánavasho báre da zafáti badín at
kadéta davórsha ya...
Γ.Σεφέρης
Πηγή φωτογραφίας: https://radiomax.gr
Ο Πομάκος δημοσιογράφος Σεμπαϊδήν
μίλησε στο Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στην Αλεξανδρούπολη στις 21 Οκτωβρίου 2017
για το νέο του βιβλίο «Μεταφράσεις ελληνικής και αγγλικής ποίησης στην πομακική
γλώσσα» που εκδόθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πομάκων Ν. Ξάνθης.
Μίλησε
επίσης για τη γλώσσα των Πομάκων, για τα δίγλωσσα νηπιαγωγεία, για τις μαντίλες
στις παρελάσεις και για τις προσπάθειες νομιμοποίησης της Τουρκικής Ένωσης
Ξάνθης.
Παρακολουθήστε εδώ το βίντεο της συνέντευξης που έδωσε ο Πομάκος δημοσιογράφος πριν από την έναρξη της βιβλιοπαρουσίασης:
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης ο δικηγόρος Χρήστος Βασματζίδης, ο εκπαιδευτικός Νικόλαος Κόκκας και ο Καθηγητής Ξένων Γλωσσών Κωνσταντίνος Παπαγιάννης.
Πηγή φωτογραφίας: https://radiomax.gr
Στο τέλος της βιβλιοπαρουσίασης διαβάστηκαν στα ελληνικά και στα πομάκικα τα ακόλουθα ποιητικά αποσπάσματα από το νέο βιβλίο:
Ρήγας Βελεστινλής (1757-1798)
Θούριος
Ως πότε παλικάρια, να
ζούμεν στα στενά,
Μονάχοι σαν λιοντάρια,
στες ράχες, στα βουνά;
Σπηλιές να κατοικούμεν,
να βλέπωμεν κλαδιά,
Να φεύγωμ’ απ’ τον
κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;
Να χάνωμεν αδέλφια,
Πατρίδα και γονείς,
Τους φίλους, τα παιδιά
μας κι όλους τους συγγενείς;
Κάλλιο ’ναι μιας ώρας
ελεύθερη ζωή,
Παρά σαράντα χρόνια
σκλαβιά και φυλακή
|
Hárptsko pésne
Da kogî, kópelöta da zhïvéme pa tésnïse mestá
Samítski katá arasláne, pa stranîse, pa barchínïse?
Faf péshture da
sedíme, da glôdame véikï,
Da bâgame ad
dünyóso, za gortsívasek izmetkerlîka?
Da gubíme
brátye, vatána, máykï i bubáykï
Dóstovene,
dechyása i vrït akrabîne?
Po húbbe adín
sahát serbésh zhïvót
Pará kïrk
godínï izmetkâre i zagradénï.
|
Ανδρέας Κάλβος (1792-1869)
Εις Σάμον
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου
αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι.
θέλει αρετήν και τόλμην
η ελευθερία.
Αυτή (και ο μύθος
κρύπτει
νουν αληθείας) επτέρωσε
τον Ίκαρον.
και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κι επνίγη
θαλασσωμένος.
Αφ’ υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος.
|
Za Sámos
Zhîne stráhomune bakîrevono róko
Tôsko uséstot
Da so zavôzanï.
Trébava da si
kuvetlí i húbof
Za da si serbésh.
Serbezlíkon
dáde ’Ikaru krilá
(i meselâsa ye mífko i na has stánava).
I akú ye pánnal zhîyen ye krilâl
I akú so ye udávil
Faf denízene
Alá ye ad visótse pánnal
I umrâl ye serbésh.
|
Κ.Π.Καβάφης (1863-1933)
Φωνές
Ιδανικές φωνές κι
αγαπημένες
Εκείνων που πεθάναν, ή
εκείνων που είναι
Για μας χαμένοι σαν
τους πεθαμένους.
Κάποτε μες στα όνειρά
μας ομιλούνε.
Κάποτε μες στη σκέψη
τες ακούει το μυαλό.
Και με τον ήχο των για
μια στιγμή επιστρέφουν
Ήχοι από την πρώτη
ποίηση της ζωής μας –
Σα μουσική, τη νύχτα,
μακρινή, που σβήνει.
|
Glásove
Kámatnï glásove i mílï
Zhémne umrâho íli zhémne so
za námi zagubénï kákta umrâtine.
Na annagî
faf náshïne sónove dúmet
Na annagî
faf chûdenyeno gi slúsha akîlon.
I sas glasáne
mi za annó dekakó so vráshtot
Glásove ad birinjíno kámatno zhïvótuse –
Káta pésne duléchne zhîne so zagubóva faf
vecherána.
|
Κ.Γ.Καρυωτάκης (1896-1928)
Πρέβεζα
Θάνατος είναι οι κάργιες
που χτυπιούνται
Στους μαύρους τοίχους
και στα κεραμίδια,
Θάνατος οι γυναίκες που
αγαπιούνται
Καθώς να καθαρίζουνε
κρεμμύδια.
Θάνατος οι λεροί,
ασήμαντοι δρόμοι
Με τα λαμπρά, μεγάλα
ονόματά τους,
Ο ελαιώνας, γύρω η
θάλασσα, κι ακόμη
Ο ήλιος, θάνατος μέσα
στους θανάτους.
Θάνατος ο αστυνόμος που
διπλώνει,
Για να ζυγίσει, μια
«ελλιπή» μερίδα,
Θάνατος τα ζουμπούλια
στο μπαλκόνι
Κι ο δάσκαλος με την
εφημερίδα.
Βάσις, Φρουρά,
Εξηκονταρχία Πρεβέζης.
Την Κυριακή θ’
ακούσουμε τη μπάντα.
Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης,
Πρώτη κατάθεσις δραχμαί
τριάντα.
Περπατώντας αργά στην
προκυμαία,
«υπάρχω;» λες, κι
ύστερα: «δεν υπάρχεις!»
Φτάνει το πλοίο.
Υψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο κύριος
Νομάρχης.
Αν τουλάχιστον, μέσα
στους ανθρώπους
Αυτούς, ένας επέθαινε
από αηδία …
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με
σεμνούς τρόπους,
Θα διασκεδάζαμε όλοι
στην κηδεία.
|
Préveza
Umíranye ye zhíne chórnï píltse so udrívot
Na
chórnine duváre i na keremídine
Umíranye
ye zhónïse zhîne so gálet
Kákta agî
tsístet lúka.
Umíranye
ye pósnivine i míchkïne póteve
Sas
sfetlívïne, golâmï yúmeta
Mestána
sas maslínï, pres kráyeno denizen i yéshte
Slóntseno
ye umírenye faf umíranyeno.
Umíranye
ye jïndïrmána zhîyen svíva
Za da
patôgli annó “noksán” merído
Umíranye
ye zülûnkana na ódrane
I
dáskalïyena sas gazétono.
Skopózin
faf annó haskeryó faf Préveza
Faf
Nedéle she chûyeme orhístrono
Zö annók
bánkaska teftére
Sefté
kláde otús fránkove u vótre.
Kákna
vórvem yaváshka pri denízene
“Itúi som?”
víkash i sétne: “Ne si itúi ! »
Fpíra vapóron,
vdígnat bayrák.
Mózha da íde
Nomárhizon.
Akú báre ad vrit iséze insáne
ye umrâla adín ad gnusâvanye…
Patayéni, sas bálno i pres fasaríe
Ta prekárame
vrítsi húbbe na jenezôno.
|
Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)
Από το «Τετράδιο Γυμνασμάτων» - 1940
Μας έλεγαν θα νικήσετε
όταν υποταχτείτε.
Υποταχτήκαμε και
βρήκαμε τη στάχτη.
Μας έλεγαν θα νικήσετε
όταν αγαπήσετε.
Αγαπήσαμε και βρήκαμε
τη στάχτη.
Μας έλεγαν θα νικήσετε
όταν εγκαταλείψετε τη ζωή σας.
Εγκαταλείψαμε τη ζωή
μας και βρήκαμε τη στάχτη…
Βρήκαμε τη στάχτη.
Μένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας, τώρα που δεν έχουμε πια τίποτα. Φαντάζομαι,
εκείνος που θα ξανάβρει τη ζωή, έξω από τόσα χαρτιά, τόσα συναισθήματα, τόσες
διαμάχες και τόσες διδασκαλίες, θα είναι κάποιος σαν εμάς, μόνο λιγάκι πιο
σκληρός στη μνήμη. Εμείς, δε μπορεί, θυμόμαστε ακόμα τι δώσαμε. Εκείνος θα
θυμάται μονάχα τι κέρδισε από την κάθε του προσφορά. Τι μπορεί να θυμάται μια
φλόγα; Α θυμηθεί λίγο λιγότερο απ’ ό,τι χρειάζεται, σβήνει. Να μπορούσε να
μας διδάξει, όσο ανάβει, να θυμόμαστε σωστά. Εγώ τελείωσα. Να γινότανε
τουλάχιστο να αρχίσει κάποιος από εκεί που τελείωσα εγώ …
|
Víkaho no
she nadviyéte agîna stánete izmetkâre.
Stánahme
izmetkâre i náydeme pepeláne.
Víkaho no
she nadviyéte agána zagálite.
Zagálihme
i náydeme pepeláne.
Víkaho no
she nadviyéte agîna si astávite zhïvótate.
Astávihme
si zhïvótase i náydahme pepeláne…
Náydahme
pepeláne. Astánava da si náydeme zhivótase isâna agîsa némame níkana. Chûdem
so zhîyen she si náyde pak zhïvótane, advón ad isélkus kinígi, isélkus dérteve,
isélkus fasaríe i isélkus dérseve she ye adín káksa nîye, yálnïs mífko po
koráf agîna pómli. Nîye, na mózha, pómlime si yéshte kakná dádame. Tóy she
pómli yálnish kaná ye kazandísal ad sâkvo no mu dávanye. Kaná mózhe da pómli
adín plámen? Akú zapómli mífko po mífko ad kólkono trâbava, izgásha. Da
umâsho da no nauchí, kólkono gorí, da pómlime práve. Ya davórsha. Da stánavasho báre da zafáti badín at
kadéta davórsha ya.
|
Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)
Εδώ…
Εδώ
Κάτω από την καρδιά μου
Καρφώθηκαν οι σφαίρες
οι πρωινές
Μπήγονται ολοένα πιο
βαθιά
Τώρα
(Τώρα, σιγά σιγά, που
ξημερώνει
Και θ’ ακουστεί το
σφύριγμα όπου να ’ναι)
Ελάτε
Έλα εσύ Γιώργο, έλα
Μιχάλη, έλα Ραούλ,
Μαζέψτε τες μια μια
Είναι δικές σας
Σήμερα το πρωί
Στις πέντε
Πριν βγει ο ήλιος
Πριν βγει ο ήλιος
Πριν, πριν ακόμη απ’ τα
καμιόνια
Τις μάζεψα για σας
Και τώρα
Ξερίζωσέ τες απ’ το
στήθος μου
Σαν ένα πρωινό
χαρούμενο όνειρο
Σαν ένα τέλειο παιχνίδι
Πριν μάθουν τίποτα οι
άλλοι
Ανυποψίαστοι στου ύπνου
την ενέδρα
Πριν μάθουν τίποτα οι
άλλοι
Πριν μάθουν πως εγώ
Είναι γραμμένο για
πάντα να ζήσω.
|
Itúy
Itúy
Pad móso sórtse
Nabúchiho so
sabáhtskïte kurshûneve
Vlízot éshte po
glibótse
Isâ
(Isâ, agîsa so
yavásh yavásh razvídelâva
I she so
chûe sfírenyeno kadé ta ye)
Yálate
Yála tï
Yórgo, yála Miháli, yála Raúl
Zbérite gi annó
pa annó
Váshï so
Bu sabáh
Beshté
Durgî be ne izlízalo slóntseno
Durgî be ne izlízalo slóntseno
Naprésh hamálove
Zbräh gi za vámi
I isâ gi ízmakni ad mókse güvûse
Katá annók sabáhleynska drága sóna
Katá annó kámatno igránye
Durgî so so ne
naúcheli nâko drúzine
Kákna si némot
habére
agîna gi chûva spanyéno Durgî so so ne naúcheli níkana drúzine
Durgî so so ne
naúcheli ta ye
Písano ya da
zhîvom za dáyma.
|
