Σε ένα σημαντικό άρθρο του στην εφημερίδα Ζαγάλισα ο Ιμάμ Αχμέτ
αναδεικνύει την ανάγκη σεβασμού της ετερότητας των Πομάκων, τονίζοντας πως
διαφοροποιούνται φυλετικά, πολιτιστικά και ιστορικά σε πολλά επίπεδα από τους Τούρκους, οι οποίοι
προσπαθούν να τους υποδουλώσουν. Ακολουθεί το πλήρες άρθρο.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΖΑΓΑΛΙΣΑ
(τεύχη 68-69, 2013)
Ονόματα και επώνυμα Πομάκων και
Τούρκων
Τι σημαίνει το όνομα του Τούρκου
Προξένου;
Άρθρο του
Ιμάμ Αχμέτ
Πολλές φορές έχουμε
αναφερθεί από τις στήλες της εφημερίδας αυτής, ότι μία πολύ χτυπητή διαφορά των
Πομάκων με τους Τούρκους είναι τα ονόματα και τα επώνυμα.
Οι Τούρκοι σαν νομαδικοί
λαοί (μπουλούκια), ως επί το πλείστον άτακτοι, δηλαδή μπασιμπουζούκια, αυτό που
λέμε σήμερα σκορποχώρι, προερχόμενοι από τα βάθη της Ασίας, επί αιώνες και
μέχρι τις 21 Ιουνίου 1934 δεν κατείχαν οικογενειακά επώνυμα και διακρίνονταν
μεταξύ τους με το ογλού, με το μπιν,
με το ιμπν, με το αγά,
με το μπέη, με το πασά,
με το σέϊχ, με το χαζρέτ
κτλ. Τα οποία με τον τουρκικό νόμο 2525/1934 καταργήθηκαν και απαγορεύτηκαν.
Το ίδιο συνέβη και με
επώνυμα που αναφέρονταν σε εθνική
καταβολή, όπως Αράπ, Μποσνάκ, Τσερκέζ, Κιουρτ, Ματζάρ, κ.α.
Και αυτά καταργήθηκαν προκειμένου οι φορείς τους να αφομοιωθούν ευκολότερα.
Έτσι, υποχρεώθηκαν όλοι να πάρουν τούρκικα επίθετα της ειδωλολατρικής εποχής
των Σαμάν.
Η μανία του Κεμάλ
Μουσταφά και των Νεότουρκων εναντίον κάθε τι του μουσουλμανικού ήταν τόσο
μεγάλη ώστε ενώ ο Κεμάλ είχε το ίδιο όνομα με τον προφήτη μας τον Μωάμεθ, το Μουσταφά, το άλλαξε και το έκανε Κεμάλ και της γυναίκας του η οποία είχε το ίδιο όνομα με της
κόρης του Μωάμεθ, το Φατμά δηλαδή,
το έκανε Λατιφέ.
Ανάγκασε το μουσουλμανικό
λαό της Τουρκίας να πάρει τα ηλίθια και γελοία ονοματεπώνυμα που φέρουν σήμερα
όλοι οι Τούρκοι, όπως Απτουλλάχ Γκιουλ,
που σημαίνει Θεόδουλος Τριαντάφυλλο, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, που σημαίνει Εβραίος
ντονμές με σιδερένιο χέρι, Δεβλέτ Μπαχτσελή,
που σημαίνει κράτος με κήπο, και ένα άλλο
ωραίο παράδειγμα από το όνομα του νυν προξένου Κομοτηνής, Ιλχάν Σενέρ,
που σημαίνει βασιλιάς χαρά γεμάτο αγόρι, που
εδώ θα ταίριαζε περισσότερο «χαζό παιδί χαρά γεμάτο», όπως λέει η ελληνική
παροιμία.
Αγαπητοί αναγνώστες, θα
αναρωτηθήκατε και θα μπορούσατε να πείτε ότι δικά τους είναι τα ονόματα και
επώνυμα, άσε τους να λέγονται και να αποκαλούνται όπως νομίζουν. Δυστυχώς τα
πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι, διότι το 80 με 90% των παιδιών που γεννιούνται
σήμερα στην Ελληνική Θράκη ονοματοδοτούνται με τα παραπάνω γελοία ονόματα για να
είναι ίδια με αυτά της Τουρκίας. Δηλαδή, προσπαθούν να αλλάξουν διά της βίας
επώνυμα και ονόματα που είχαμε επί αιώνες.
Έτσι, πολλά παιδιά που
είχαν μουσουλμανικά ονόματα αραβικής προέλευσης, όπως Εμρουλλάχ, Μπείτουλλάχ,
Μερβέ και Χουμεϊρά αποκλείστηκαν από τις δωρεάν φετινές διακοπές (καλοκαίρι
2013) στην «μητέρα πατρίδα» όπου πήγαν πάνω από 200 μαθητές.
Εμείς οι Πομάκοι, πριν
εξισλαμισθούμε τον 13ο αιώνα είχαμε τα επώνυμά μας και τα ονόματά
μας. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι δεν είμαστε Τούρκοι.
Πολλά από αυτά διασώζονται μέχρι και σήμερα, άλλα ατόφια και άλλα παραλλαγμένα.
Κατά τον εξισλαμισμό δινόταν πατρώνυμο και επώνυμο Αμπδουλλάχ ογλού δηλαδή
δούλος του Θεού ή Θεόδουλος.
Παρά ταύτα, διατηρήθηκαν
πομάκικα επώνυμα όπως Χούντσο, Χούντο, Χάμτσιο, Χόμκο, Ντούντο, Μπέλιο,
Μπούνωφ, Κατάντσιο, Κέλτσο, Κούτσωφ, Γλούχωφ, Γκουβεδάρωφ, Πετσενίκωφ, Σίνκωφ,
Φούρνωφ, Σινίκωφ, Γάρμπωφ, Γκέμπρωφ, Μασλάρωφ, Πόστωφ, Παλικάρωφ, Ράλωφ, Πίσκαλ
και εκατοντάδες άλλα που τα διατηρούμε επί αιώνες, παρόλο που σήμερα αντί για
Κούτσωφ χρησιμοποιείται Τοπάλ ή αντί για Γλούχωφ χρησιμοποιείται Σαγήρ κ.τ.λ.
Όλα τα μουσουλμανικά
ονόματα τα διατηρούμε στα Πομάκικα ακόμα και σήμερα. Έτσι, ο Μεχμέτ στα
πομάκικα είναι Μέτου, ο Χασάν Σάνου, ο Χουσείν Χούσο, Ο Χουσνή Χούσκο, ο
Ιμπραχήμ Μπραχάμ, ο Αχμέτ είναι Μέτε, η Εμινέ Μίνκα, η Νεμπιέ Νέπκα, η Σαμιέ
Σάμκα, η Σουκριέ Σούκρα, η Σαμπιχά Σάπκα, η Φετχιέ Φέτκα, η Λουτφιέ Λούτκα,
δηλαδή έχει γίνει πομακοποίηση των ξένων (αραβικών, περσικών κ.α.)
μουσουλμανικών ονομάτων.
Με την τουρκοποίηση,
όμως, των ονομάτων δεν μπορεί να μεταβληθούν και δεν επιδέχονται πομακοποίηση
ονόματα όπως Ερδογκάν, Μπουλέντ, Εβρέν, Αρίντς, Τανσού, Γκιουλάι, Χαϊρουννισά.
Από τα μουσουλμανικά ονόματα μόνο τα ονόματα του Προφήτη μας και της κόρης του
Φατμά δεν έχουν πομακοποιηθεί μέχρι σήμερα, λόγω σεβασμού στο πρόσωπό τους. Οι
Τούρκοι, παράλληλα με την πολιτιστική γενοκτονία που πραγματοποιούν στην
Ελληνική Θράκη, αλλάζοντας τα μουσουλμανικά ονόματά μας, μας αφομοιώνουν όπως
αφομοίωσαν δεκάδες λαούς της Τουρκίας με την αλλαγή των επωνύμων στις 21
Ιουνίου 1934 απαγορεύοντας και καταργώντας τα: yan, of,ef,viç, iç, is, idis,
pulos, aki, zade, veled, bin,και
ibn, χρησιμοποιώντας
τον παραπάνω νόμο ως εργαλείο αφομοίωσης.
Τελειώνοντας, θέλω να
επισημάνω ότι επώνυμα που προήλθαν λόγω θρησκείας ή κάποιας επαγγελματικής
ομάδας ή κάποιας ιδιότητας, διακρίνονται από τα γνήσια πομακικά με την κατάληξη
–τσκι, όπως το δικό μου είναι Αχμέτ Ιμάμτσκι και όχι Ιμάμωφ, Νουρή Μιχράρτσκι
και όχι Μιχτάρωφ, Μεχμέτ Μουφτούτσκι, Χασάν Ναζάρτσκι κτλ. Επώνυμα δηλαδή που
προήλθαν από ξένες γλώσσες και υποδηλώνουν κάποια ιδιότητα που δεν είναι
πομακογενή εισχώρησαν στη γλώσσα μας, άλλα λόγω θρησκείας και άλλα εξαιτίας
κάποιων αξιωμάτων.
Μία σπάνια διαφορά με
τους υπόλοιπους λαούς της περιοχής των Βαλκανίων και όχι μόνο με τους Τούρκους
είναι η ονομασία της γυναίκας μετά το γάμο της, που αυτομάτως παίρνει το όνομα
του συζύγου της και παύει να αποκαλείται με το κύριο όνομά της. Η σύζυγος μου
προσφωνείται Αχμέτκα ή Ογρετμένκα δηλαδή σύζυγος του Αχμέτ ή του Δασκάλου.
Επίσης, όποιας γυναίκας ο σύζυγός της είναι χατζής αποκαλείται Χατζήικα, ακόμη
Χαφούζ ο άνδρας Χαφούσκα η σύζυγος, Χασάν ο άντρας, Χασάνκα η γυναίκα, Μεχμέτ ο
άντρας, Μεχμέτκα η γυναίκα, Ραμαδάν ο άντρας, Ραμαδάνκα η γυναίκα.
Περίπου, όπως αναφέρεται
και στο ελληνικό τραγούδι και είναι νομίζω μοναδική περίπτωση «κυρά Γιώργαινα ο
Γιώργος σου πού πάει». Όλες οι παντρεμένες Πομάκες αποκαλούνται με το όνομα του
συζύγου. Όπως επίσης πολλά πομακόπουλα αναφέρονται με το όνομα της μητέρας που
απέκτησε ως σύζυγος μητέρα για να προσδώσουν την πρέπουσα τιμή στην μητέρα –
σύζυγο μέσα στην οικογένεια, αλλά σε αυτό είχαμε αναφερθεί στα προηγούμενα
φύλλα της εφημερίδας μας.
Ιμάμ Αχμέτ
