Σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων υπάρχουν πάμπολλες ιστορίες και θρύλοι που συνδέονται με την κατασκευή πέτρινων γεφυριών. Οι αναφορές σε ανθρωποθυσίες που έπρεπε να γίνουν για να στεριώσει το γεφύρι απαντώνται σε πάρα πολλές περιοχές. Τραγούδια όπως αυτό του γεφυριού της Άρτας τα συναντάμε και στην περιοχή της Ροδόπης. Αξίζει να αναφέρουμε την Πομάκικη παραλλαγή του τραγουδιού από τα Πομακοχώρια της Ξάνθης που καταδεικνύει με τρόπο μοναδικό τις πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις στον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής.
Ακολουθεί παραλλαγή του τραγουδιού από το χωριό Σμίνθη στην πομακική και σε ελληνική μετάφραση
Trimína brátye grádo gradâho
Trimína brátye grádo gradâho
Pres den ye gradôt vécher so sîpe
Vécher so sîpe, kurbáne íshte.
Che si sônnaho trimína brátye
Da so zdumóvot, da so spîtavot.
- Βrátye le, brátye, trimína brátye
Dö shem da stórim’ náshoso vâro
’déno mi dóyde yútreno ráno
Néye she f’ gradíme’ f’ sredé gradóno.
Che so ye padála nay málkumune
Náy málkumune, Yürkâ Kadóna
Yürkâ Kadóna, mladá nevâsta.
F’ lâvono róko tóplo prógimko
f’ désneno róko studéno vódo.
Che si ye uvárdi nay málko lûbe
S’ róko yi máhna nadzát so vórni
S’ yóchi yi mîgna. Τya so nabórzhi.
-Βrátye le, brátye, trimína brátye
Koláy gelâ vu, trimína brátye
-Alláh razóla, Yürkâ Kadóna.
- Óti mi pláchesh, pórvo le lûbe?
- Κak da na pláchem, Yürkâ Kadóna?
Pórsten mi pánna f’ sredé gradóno.
- Νamóy mi plaká pórvo le lûbe
Vasúka sôstem vasprétna sôstem
Shte da flézam sredé gradána
Izvádi téstem srébaren pórsten
Gümûshen pórsten s’ merméren kámen.
-Dôte mi brátye dórvo za dórvo
Kámen za kámen da ye vgradíme
Yürkô Kadóno sredé gradána
-Óstaväyte mo, trimína brátye
Ímom si déte, razvíto mi ye
Razvíto mi ye, pak ne pavíto.
- Namóy mi plaká Yürkâ Kadóna
Ímash si máyko, razvíti go she
Razvíti go she, paví ti go she.
Τρία αδέλφια γεφυριού τοίχο χτίζανε
Τρία αδέλφια γεφυριού τοίχο χτίζανε
Τη μέρα το χτίζουν, το βράδι γκρεμίζεται
Το βράδι γκρεμίζεται, θυσία θέλει.
Καθίσανε τρία αδέλφια
Να κουβεντιάσουν, να αποφασίσουν.
- Αδέλφια, βρε αδέλφια, τρία αδέλφια,
Ελάτε να κάνουμε δικιά μας συμφωνία
Όποια θα έρθει αύριο νωρίς
Εκείνη θα τη βάλουμε στη μέση στα θεμέλια.
Ξεπρόβαλλε του πιο μικρού (αδελφού)
Του πιο μικρού η όμορφη Γιουρκέ,
Η όμορφη Γιουρκέ, η νέα νύφη.
Στο αριστερό χέρι κρατάει ζεστό πρωϊνό
Στο δεξί της έχει κρύο νερό.
Την είδε ο μικρότερος ο αγαπημένος της
Με το χέρι της έγνεψε πίσω να γυρίσει
Της έκλεισε το μάτι. Εκείνη πήγε πιο γρήγορα.
- Αδέλφια, αδέλφια, τρία αδέλφια
Καλή ευκολία, τρία αδέλφια.
- Ο Θεός μαζί σου, όμορφη Γιουρκέ
- Γιατί μου κλαις πρώτη μου αγάπη;
Πώς να μην κλαίω, όμορφη Γιουρκέ;
Το δαχτυλίδι μου έπεσε στη μέση του γεφυριού.
- Μη μου κλαις πρώτη μου αγάπη
Θα μαζέψω το μανίκι και θα σηκώσω το πανωφόρι
Θα μπω στη μέση στα θεμέλια
Θα σου βγάλω το άξιο το δαχτυλίδι
Το ασημένιο δαχτυλίδι με τη μαρμαρένια πέτρα.
- Ρίξτε της αδέλφια, ξύλο για ξύλο
Πέτρα για πέτρα για να χτίσουμε
την όμορφη Γιουρκέ στη μέση της γέφυρας
- Αφήστε με, τρία αδέλφια
Έχω παιδί, μου είναι ξεσκέπαστο
Μου είναι ξεσκέπαστο και ξεφασκιωμένο.
- Μη μου κλαις όμορφη Γιουρκέ
Έχεις μάνα, θα σου το σκεπάσει
Θα το σκεπάσει και θα το φασκιώσει.
