Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2014

Τι κάνει η πατρίδα μας για την προστασία της γλώσσας δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων Πομάκων;


«αποτελεί τιμή απέναντι προς τους προγόνους μας και υποχρέωση απέναντι στους απογόνους μας να διατηρήσουμε όλα όσα κληρονομήσαμε και να τα παραδώσουμε ανέπαφα στις επόμενες γενιές…»

Μια γλώσσα χάνεται -
Κανένα ενδιαφέρον από την ελληνική πολιτεία

Του Πομάκου δημοσιογράφου
Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Μια από τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες, η οποία ωστόσο δεν παύει να αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας 40.000 περίπου ανθρώπων στη χώρα μας, είναι η πομακική, η οποία δυστυχώς σβήνει χρόνο με το χρόνο και ο κίνδυνος να χαθεί κάποια μέρα οριστικά είναι υπαρκτός. Πρόκειται για τη μητρική γλώσσα των δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων Πομάκων η οποία ποτέ ως τώρα δεν έχει καταγραφεί επίσημα και για το λόγο αυτό είναι αδύνατο να διδαχτεί στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης, παρόλο που αυτό προβλέπεται ξεκάθαρα από τη συνθήκη της Λοζάνης.

Οι ίδιοι οι Πομάκοι, όμως, έστω και σε προφορικό επίπεδο διατηρούν εδώ και αιώνες τη γλώσσα τους. Είναι η γλώσσα που μιλάνε καθημερινά στο σπίτι, στο χωράφι, στο καφενείο, στη δουλειά. Οι πρώτες λέξεις που λέει το κάθε νεογέννητο Πομακόπουλο είναι πομάκικες, αλλά παρόλα αυτά ορισμένοι «παντογνώστες» εξακολουθούν να ισχυρίζονται πως στην Ελλάδα δεν υπάρχουν Πομάκοι κι άρα δεν υφίσταται θέμα ύπαρξης πομάκικης γλώσσας.

Φοβάμαι όμως πως η θέληση των ίδιων των Πομάκων να διατηρήσουν τη γλώσσα τους δεν είναι αρκετή ώστε να αποτραπεί ο αφανισμός της και πως είναι θέμα χρόνου να χαθεί ένα μεγάλο πολιτιστικό κομμάτι της ελληνικής Θράκης. Όλα αυτά τα χρόνια φυσικά έχουν γίνει πάρα πολλές προσπάθειες τόσο από Πομάκους της Θράκης όσο και από χριστιανούς ιστορικούς, εκπαιδευτικούς κλπ για την καταγραφή της πομάκικης γλώσσας και πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο να λέμε πως ένα μεγάλο κομμάτι της έχει καταγραφεί. Όσο όμως δεν υπάρχει αναγνώριση αυτής της καταγραφής από την επίσημη ελληνική πολιτεία είναι σα να μην έχουμε κάνει απολύτως τίποτα.

Σήμερα κυκλοφορούν δεκάδες ελληνοπομακικά και πομακοελλληνικά λεξικά, έχουν καταγραφεί ήθη, έθιμα και παραδόσεις των Ελλήνων Πομάκων, έχουν καταγραφεί σχεδόν όλα τα δημοτικά τραγούδια μας και γενικά μπορώ να πω πως ένα τεράστιο κομμάτι της πολιτιστικής ταυτότητας των Πομάκων υπάρχει και γραπτά. Ποτέ όμως ως τώρα η ελληνική πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε για όλα αυτά, ποτέ ως τώρα οι καταγραφές και οι μελέτες αυτές δεν έγιναν ύστερα από επιθυμία της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης. Ίσα-ίσα, μπορώ να πω με απόλυτη βεβαιότητα πως όλοι εμείς που θελήσαμε μέσω της καταγραφής να διασώσουμε όσα μπορούμε από τον πομάκικο πολιτισμό δεχτήκαμε έναν ανελέητο πόλεμο όχι τόσο από την πλευρά του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής όσο από τη μεριά των κυβερνήσεων της πατρίδας μας.

Από τη μεριά μας έχουμε ζητήσει αμέτρητες φορές να διοριστούν από την ελληνική κυβέρνηση ιστορικοί και μελετητές οι οποίοι μαζί με ορισμένους Πομάκους θα αναλάβουν την πλήρη μελέτη και καταγραφή όλων όσων αφορούν τη γλώσσα, την καταγωγή και τον πολιτισμό των Πομάκων, αλλά δυστυχώς εδώ ταιριάζει η παροιμία «στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα». Έτσι λοιπόν προσπαθούμε μόνοι μας να διασώσουμε όσα προλάβουμε και την προσπάθεια μας αυτή είμαστε αποφασισμένοι να τη συνεχίσουμε, είτε αυτό αρέσει στις ελληνικές κυβερνήσεις είτε όχι.

Για εμάς αποτελεί τιμή απέναντι προς τους προγόνους μας και υποχρέωση απέναντι στους απογόνους μας να διατηρήσουμε όλα όσα κληρονομήσαμε και να τα παραδώσουμε ανέπαφα στις επόμενες γενιές. Θέλω να πιστεύω πως κάποια μέρα θα βρεθεί επιτέλους μια ελληνική κυβέρνηση η οποία να καταλάβει πως η στήριξη της προσπάθειας μας αυτής είναι υποχρέωση της και δε θα είναι χάρη προς εμάς τους Πομάκους της Θράκης.

Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν χώρες οι οποίες εκμεταλλευόμενες ευρωπαϊκά προγράμματα για τη διάσωση των λιγότερο ομιλούμενων γλωσσών να κατάφεραν να διασώσουν γλώσσες τις οποίες μιλούσαν μόνο 2000 άνθρωποι και η ελληνική πολιτεία να μην κάνει κάτι ανάλογο για μια γλώσσα που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.  Εκτός πια κι αν οι ελληνικές κυβερνήσεις εμάς τους Πομάκους της Θράκης δε μας θεωρούν Έλληνες όποτε καλά θα κάνουν να μας το πουν ξεκάθαρα, ώστε να ξέρουμε κι εμείς ποιος σε αυτή τη χώρα είναι ο πραγματικός εχθρός μας.

Σ. Καραχότζα