ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΟΜΑΚΙΚΑ (ΜΑΘΗΜΑ ΕΝΑΤΟ)
Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,
Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
Μάθημα 9ο
Faf rábatono – Στη δουλειά
ΚΕΙΜΕΝΟ
Faf rábatono
Dragóvom rábatoso. Vrit insános trâbava da rábatöt za da zhïvót. Dâdo víka “Akú ne rábatish ne trâbava da yedésh”. Zató dáyma ya íshtom da rábatem.
Ad míchek som vläl faf rábato. Kogáta bésho na on godínï bubáyko zafáti da mo paíma sas tóga na mestána. Sechâhme darvá, tavárehme magáreno, orâhme, zbírahme hórehï i yábalkï.
Tsâlo godíno rábatähme tϋtûne. Vas pralét sâhme ashlamî. Azám gi sadâhme na mâstono i kugána narasté práshahme go. Lâttse, kugána uzré tütûnen zafátahme da go beréme i da go nízhame. Právihme skéle da go shüshûme. Vas pótzimo zafátahme da go právime pastál i právihme dur da sredé zímo.
Nannagá bubáyko mo kárasho óti ne rábatäh húbave. I zaríchesho mo hérgün kólkoto mózhom da póyem. Ya go uslúsha i svórshah bórzho mechítete. Ishtâsho da stánom doktór i stána. Isâ som doktór za úshï, núsa i górlo. Rábatem yátse ála som memnûn i prekáravom yátse húbbe.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Στη δουλειά
Λατρεύω τη δουλειά. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται για να ζήσουν. Ο παππούς έλεγε «Αν δε δουλεύεις, δεν πρέπει να τρως». Γι αυτό πάντοτε πρέπει να εργάζομαι.
Από μικρός βγήκα στη δουλειά. Όταν ήμουν δέκα ετών, ο πατέρας μου άρχισε να με παίρνει μαζί του στο χωράφι. Κόβαμε ξύλα, φορτώναμε το γάιδαρο, οργώναμε, μαζεύαμε καρύδια και μήλα.
Ολόκληρο το χρόνο δουλεύαμε τον καπνό. Την άνοιξη σπέρναμε φυτώρια καπνού. Μετά τον φυτεύαμε στο χωράφι και όταν μεγάλωνε, τον τσαπίζαμε. Το καλοκαίρι, όταν ωρίμαζε ο καπνός, αρχίζαμε να τον μαζεύουμε και να το βελονιάζουμε. Φτιάχναμε σκελετούς αποξήρανσης για να τον αποξηράνουμε. Το φθινόπωρο αρχίζαμε να τον πασταλιάζουμε και το κάναμε αυτό μέχρι το μεσοχείμωνο.
Μερικές φορές, ο μπαμπάς με μάλωνε ότι δε δούλευα καλά. Και με συμβούλευε καθημερινά όσο μπορώ να διαβάζω. Εγώ τον άκουσα και τελείωσα γρήγορα το σχολείο. Ήθελα να γίνω γιατρός και έγινα. Τώρα είμαι ωτορινολαρυγγολόγος. Εργάζομαι πολύ αλλά είμαι ευχαριστημένος και περνάω πολύ καλά.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Nóvï réchkï –Νέες λέξεις
insán = άνθρωπος, άνθρωποι
zató = γι αυτό
dáyma = πάντοτε
vläl som = μπήκα (ρ. vlízom μπαίνω)
zafáti = άρχισε (ρ. zafátom αρχίζω)
da mo paíma = να με παίρνει (ρ. paímom)
sas tóga = μαζί του
na mestána = στα χωράφια
sechâhme = κόβαμε (ρ. séchem κόβω)
tavárehme = φορτώναμε (ρ. tavárem)
orâhme = oργώναμε (ρ. órom οργώνω)
zbírahme = μαζεύαμε (ρ. zbírom μαζεύω)
hóreh = καρύδι
vas pralét = την άνοιξη
sâhme = σπέρναμε (ρ.söm σπέρνω)
ashlamî = φυτώρια καπνού
azám = μετά, ύστερα
sadâhme = φυτεύαμε (ρ. sádem φυτεύω)
narasté = μεγάλωνε (ρ.rástom μεγαλώνω)
práshahme = τσαπίζαμε (ρ. práshom τσαπίζω)
uzré = ωρίμασε (ρ. uzírom)
beréme = μαζεύουμε καπνό κλπ(ρ. bérom)
berénye = συγκομιδή
nízhame = βελονιάζαμε (ρ. nízhom)
skéle = σκελετός αποξήρανσης καπνών
shüshûme = αποξηραίνουμε (ρ. shûshom)
pótzimo = φθινόπωρο
právem pastál = πασταλιάζω
dur da sredé zímo = μέχρι το μεσοχείμωνο
nannagá = μερικές φορές
kárasho mo = με μάλωνε (ρ. károm μαλώνω)
zaríchesho mo = με συμβούλευε (ρ. zaríchem)
kólkoto = όσο
svórshah = τελείωσα (ρ. svórshavom)
memnûn = ευχαριστημένος
doktór za úshï, núsa i górlo = ωτορινολαρυγγολόγος
prekáravom = διαβιώ, περνάω
óbras = πρόσωπο
lâgom = ξαπλώνω
ΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ
* Vrit insános trâbava da rábatöt za da zhïvót.
* Akú ne rábatish ne trâbava da yedésh.
* Tsâlo godíno rábatähme tütûne.
* Nannagá bubáyko mo kárasho óti ne rábatäh húbave.
* Ya uslúsha bubáyko i svórshah bórzho mechítete.
* Isâ som daktór za úshï, núsa i górlo.
* Rábatem yátse alá som memnûn i prekáravom yátse húbbe.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ
Τύποι ερωτήσεων ολικής άγνοιας –
Η θέση του “li”
Ερωτηματικές και προσωπικές αντωνυμίες στην αιτιατική
Παραδείγματα
Tï gálish móne / Tï mo gálish. = Εσένα αγαπάς εμένα /εσύ με αγαπάς.
Ya to gálem. = Εγώ σε αγαπώ.
Νe móy so smä sas móne. = Μη γελάς μαζί μου.
Ya she dóydóm sas tébe. = Εγώ θα έρθω μαζί σου.
Tï she dóydesh sas námi. = Εσύ θα έρθεις μαζί μας.
Nermán she igró sas täh. =Η Νερμάν θα παίξει μαζί τους.
Dúmite Pomátsko! -Μιλήστε πομάκικα
Déntsko prógrama = Ημερήσιο πρόγραμμα
7.00 Ιliás stánava yedidé sabáhlayn. Hódi na mushtrákane,mîye si óbrazane i zabîne. Pye kahvô íli prâsno faf varílnitsono.
Ο Ηλιάς ξυπνάει στην επτά το πρωί. Πηγαίνει στην τουαλέτα, πλένει το πρόσωπό του και τα δόντια του.
8.00 Azám hódi na rábato sas tomafíle.
Ύστερα πηγαίνει στη δουλειά με το αυτοκίνητο.
9.00 Spomágaso sas drúzehne argáte.
Συνεργάζεται με τους άλλους εργάτες.
3.00 Na pláden tóy yedé sas gálenitsono
Το μεσημέρι αυτός τρώει μαζί με την αγαπημένη του.
4.00 Kogána so vórne na kóshtono, tóy léga na kanapéno i glôda televizióna.
Όταν γυρίζει στο σπίτι του, ξαπλώνει στον καναπέ και βλέπει τηλεόραση.
6.00 At pláden zbíra so sas máyko i sas bubáyka mu.
Το απόγευμα συγκεντρώνονται με τη μητέρα του και τον πατέρα του
8.00 Azám izlíza navón sas dóstene.
Μετά βγαίνει έξω με τους φίλους του.
12.00 Hódi da lâga.
Πάει να κοιμηθεί.
* Το μάθημα αυτό προέρχεται από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα, Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας
Ξάνθη 2004, Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.
Διεύθυνση ΠΑΚΕΘΡΑ: Μπότσαρη 20, Τ. Κ. 671 00 Ξάνθη
Τηλ.-φαξ: 25410 73808
E-mail: vaival@civil.duth.gr
Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,
Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
ΟΠΤΙΚΟ-ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Δείτε πρώτα το μάθημα σε βίντεο
και μετά διαβάστε τη μετάφραση, το λεξιλόγιο και τη γραμματική
Μάθημα 9ο
Faf rábatono – Στη δουλειά
ΚΕΙΜΕΝΟ
Faf rábatono
Dragóvom rábatoso. Vrit insános trâbava da rábatöt za da zhïvót. Dâdo víka “Akú ne rábatish ne trâbava da yedésh”. Zató dáyma ya íshtom da rábatem.
Ad míchek som vläl faf rábato. Kogáta bésho na on godínï bubáyko zafáti da mo paíma sas tóga na mestána. Sechâhme darvá, tavárehme magáreno, orâhme, zbírahme hórehï i yábalkï.
Tsâlo godíno rábatähme tϋtûne. Vas pralét sâhme ashlamî. Azám gi sadâhme na mâstono i kugána narasté práshahme go. Lâttse, kugána uzré tütûnen zafátahme da go beréme i da go nízhame. Právihme skéle da go shüshûme. Vas pótzimo zafátahme da go právime pastál i právihme dur da sredé zímo.
Nannagá bubáyko mo kárasho óti ne rábatäh húbave. I zaríchesho mo hérgün kólkoto mózhom da póyem. Ya go uslúsha i svórshah bórzho mechítete. Ishtâsho da stánom doktór i stána. Isâ som doktór za úshï, núsa i górlo. Rábatem yátse ála som memnûn i prekáravom yátse húbbe.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Στη δουλειά
Λατρεύω τη δουλειά. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται για να ζήσουν. Ο παππούς έλεγε «Αν δε δουλεύεις, δεν πρέπει να τρως». Γι αυτό πάντοτε πρέπει να εργάζομαι.
Από μικρός βγήκα στη δουλειά. Όταν ήμουν δέκα ετών, ο πατέρας μου άρχισε να με παίρνει μαζί του στο χωράφι. Κόβαμε ξύλα, φορτώναμε το γάιδαρο, οργώναμε, μαζεύαμε καρύδια και μήλα.
Ολόκληρο το χρόνο δουλεύαμε τον καπνό. Την άνοιξη σπέρναμε φυτώρια καπνού. Μετά τον φυτεύαμε στο χωράφι και όταν μεγάλωνε, τον τσαπίζαμε. Το καλοκαίρι, όταν ωρίμαζε ο καπνός, αρχίζαμε να τον μαζεύουμε και να το βελονιάζουμε. Φτιάχναμε σκελετούς αποξήρανσης για να τον αποξηράνουμε. Το φθινόπωρο αρχίζαμε να τον πασταλιάζουμε και το κάναμε αυτό μέχρι το μεσοχείμωνο.
Μερικές φορές, ο μπαμπάς με μάλωνε ότι δε δούλευα καλά. Και με συμβούλευε καθημερινά όσο μπορώ να διαβάζω. Εγώ τον άκουσα και τελείωσα γρήγορα το σχολείο. Ήθελα να γίνω γιατρός και έγινα. Τώρα είμαι ωτορινολαρυγγολόγος. Εργάζομαι πολύ αλλά είμαι ευχαριστημένος και περνάω πολύ καλά.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Nóvï réchkï –Νέες λέξεις
insán = άνθρωπος, άνθρωποι
zató = γι αυτό
dáyma = πάντοτε
vläl som = μπήκα (ρ. vlízom μπαίνω)
zafáti = άρχισε (ρ. zafátom αρχίζω)
da mo paíma = να με παίρνει (ρ. paímom)
sas tóga = μαζί του
na mestána = στα χωράφια
sechâhme = κόβαμε (ρ. séchem κόβω)
tavárehme = φορτώναμε (ρ. tavárem)
orâhme = oργώναμε (ρ. órom οργώνω)
zbírahme = μαζεύαμε (ρ. zbírom μαζεύω)
hóreh = καρύδι
vas pralét = την άνοιξη
sâhme = σπέρναμε (ρ.söm σπέρνω)
ashlamî = φυτώρια καπνού
azám = μετά, ύστερα
sadâhme = φυτεύαμε (ρ. sádem φυτεύω)
narasté = μεγάλωνε (ρ.rástom μεγαλώνω)
práshahme = τσαπίζαμε (ρ. práshom τσαπίζω)
uzré = ωρίμασε (ρ. uzírom)
beréme = μαζεύουμε καπνό κλπ(ρ. bérom)
berénye = συγκομιδή
nízhame = βελονιάζαμε (ρ. nízhom)
skéle = σκελετός αποξήρανσης καπνών
shüshûme = αποξηραίνουμε (ρ. shûshom)
pótzimo = φθινόπωρο
právem pastál = πασταλιάζω
dur da sredé zímo = μέχρι το μεσοχείμωνο
nannagá = μερικές φορές
kárasho mo = με μάλωνε (ρ. károm μαλώνω)
zaríchesho mo = με συμβούλευε (ρ. zaríchem)
kólkoto = όσο
svórshah = τελείωσα (ρ. svórshavom)
memnûn = ευχαριστημένος
doktór za úshï, núsa i górlo = ωτορινολαρυγγολόγος
prekáravom = διαβιώ, περνάω
óbras = πρόσωπο
lâgom = ξαπλώνω
ΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ
* Vrit insános trâbava da rábatöt za da zhïvót.
* Akú ne rábatish ne trâbava da yedésh.
* Tsâlo godíno rábatähme tütûne.
* Nannagá bubáyko mo kárasho óti ne rábatäh húbave.
* Ya uslúsha bubáyko i svórshah bórzho mechítete.
* Isâ som daktór za úshï, núsa i górlo.
* Rábatem yátse alá som memnûn i prekáravom yátse húbbe.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ
Τύποι ερωτήσεων ολικής άγνοιας –
Η θέση του “li”
Ερωτηματικές και προσωπικές αντωνυμίες στην αιτιατική
Παραδείγματα
Tï gálish móne / Tï mo gálish. = Εσένα αγαπάς εμένα /εσύ με αγαπάς.
Ya to gálem. = Εγώ σε αγαπώ.
Νe móy so smä sas móne. = Μη γελάς μαζί μου.
Ya she dóydóm sas tébe. = Εγώ θα έρθω μαζί σου.
Tï she dóydesh sas námi. = Εσύ θα έρθεις μαζί μας.
Nermán she igró sas täh. =Η Νερμάν θα παίξει μαζί τους.
Dúmite Pomátsko! -Μιλήστε πομάκικα
Déntsko prógrama = Ημερήσιο πρόγραμμα
7.00 Ιliás stánava yedidé sabáhlayn. Hódi na mushtrákane,mîye si óbrazane i zabîne. Pye kahvô íli prâsno faf varílnitsono.
Ο Ηλιάς ξυπνάει στην επτά το πρωί. Πηγαίνει στην τουαλέτα, πλένει το πρόσωπό του και τα δόντια του.
8.00 Azám hódi na rábato sas tomafíle.
Ύστερα πηγαίνει στη δουλειά με το αυτοκίνητο.
9.00 Spomágaso sas drúzehne argáte.
Συνεργάζεται με τους άλλους εργάτες.
3.00 Na pláden tóy yedé sas gálenitsono
Το μεσημέρι αυτός τρώει μαζί με την αγαπημένη του.
4.00 Kogána so vórne na kóshtono, tóy léga na kanapéno i glôda televizióna.
Όταν γυρίζει στο σπίτι του, ξαπλώνει στον καναπέ και βλέπει τηλεόραση.
6.00 At pláden zbíra so sas máyko i sas bubáyka mu.
Το απόγευμα συγκεντρώνονται με τη μητέρα του και τον πατέρα του
8.00 Azám izlíza navón sas dóstene.
Μετά βγαίνει έξω με τους φίλους του.
12.00 Hódi da lâga.
Πάει να κοιμηθεί.
* Το μάθημα αυτό προέρχεται από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα, Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας
Ξάνθη 2004, Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.
Διεύθυνση ΠΑΚΕΘΡΑ: Μπότσαρη 20, Τ. Κ. 671 00 Ξάνθη
Τηλ.-φαξ: 25410 73808
E-mail: vaival@civil.duth.gr
