Ο αυτοπροσδιορισμός των Πομάκων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο αυτοπροσδιορισμός των Πομάκων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Παραθέτουμε παρακάτω δύο σημαντικά ντοκουμέντα από την πρόσφατη ιστορία των Πομάκων. Το πρώτο αφορά επερώτηση του ευρωβουλευτή κ. Σταύρου Ξαρχάκου (13/6/2001) σχετικά με την πολιτιστική ιδιαιτερότητα των Πομάκων της Θράκης. 

    Το δεύτερο κείμενο είναι η επερώτηση του Έλληνα ευρωβουλευτή Ιωάννη Μαρίνου (21/12/2001) με θέμα τη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρώπη στην οποία ο κ. Μαρίνος αναφέρεται στα γλωσσικά δικαιώματα των Πομάκων.

    Λόγω της ιστορικής σημασίας των κειμένων αυτών, μετά από κάθε επερώτηση ακολουθούν οι απαντήσεις της επιτρόπου κυρίας Reding εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και τα κείμενα σε αγγλική μετάφραση.

Σταύρος Ξαρχάκος

Γραπτή επερώτηση

13 Ιουνίου 2001

Θέμα:  Σεβασμός της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας των Πομάκων και των Τσιγγάνων της ελληνικής Θράκης

Στην ελληνική Θράκη διαβιούν 120 000 περίπου Έλληνες μουσουλμάνοι. Από αυτό το 50 % είναι τουρκογενείς και το υπόλοιπο 50 % αποτελείται από Πομάκους και Τσιγγάνους ("Ρωμά"). Η άσκηση των θρησκευτικών τους δικαιωμάτων είναι ακώλυτη, υπάρχουν πάμπολλα τζαμιά και θρησκευτικοί λειτουργοί και το ελληνικό κράτος τηρεί πλήρως τις υποχρεώσεις του σ' αυτό τον τομέα, σε πλήρη αντίθεση με την Τουρκία που έχει ξεκληρίσει τους χριστιανούς της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, και δημιουργεί συνεχή εμπόδια στην άσκηση των θρησκευτικών λειτουργιών στις λιγοστές χριστιανικές εκκλησίες που έχουν απομείνει στη χώρα αυτή.
    Το ελληνικό κράτος, όμως, για έναν εντελώς ανεξήγητο λόγο αρνείται στους Πομάκους και τους Τσιγγάνους τη διδασκαλία στα σχολεία των γλωσσών που οι ίδιοι μιλούν επί εκατοντάδες χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά των Πομάκων και των Τσιγγάνων διδάσκονται υποχρεωτικά στα σχολεία της ελληνικής Θράκης την τουρκική, την ίδια στιγμή που με κάθε τρόπο διακηρύσσουν τη διαφορετικότητά τους και την επιθυμία τους να διδάσκονται τις γλώσσες τους. Ιδιαίτερα για την πομακική, θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι χρησιμοποιείται ευρύτατα στην καθημερινή ζωή, έχει αλφάβητο και γραμματικούς κανόνες, ενώ έχουν συνταχθεί αναγνωστικά για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου από Πομάκους εκπαιδευτικούς, τα οποία μένουν αχρησιμοποίητα αφού το ελληνικό κράτος επιμένει να διδάσκει μόνο την τουρκική στους νεαρούς Πομάκους.
    Θα παρακαλούσα να είχα την άποψη της Επιτροπής για το κατά πόσον η πρακτική που εφαρμόζουν οι ελληνικές αρχές για την εξαφάνιση της πομακικής γλώσσας και της γλώσσας των Τσιγγάνων της ελληνικής Θράκης και αντικατάστασής τους με την τουρκική συνάδει με τις αρχές και τους στόχους της Ε.Ε. για το σεβασμό της γλωσσικής και πολιτιστικής ιδιομορφίας των μειονοτήτων που διαβιούν στην επικράτειά της. Ποιες συγκεκριμένες ενέργειες θα μπορούσε να αναλάβει η Επιτροπή ώστε να πεισθούν οι ελληνικές αρχές να σεβασθούν τη γλωσσική ιδιαιτερότητα των Πομάκων και των Ρώμα της ελληνικής Θράκης;
ΕΕ C 155 E, 03/07/2003 (σελ. 1)


Πηγή:  http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2001-1671+0+DOC+XML+V0//EL&language=EL




1 Αυγούστου 2001
Απάντηση της κ. Reding εξ ονόματος της Επιτροπής


Ο σεβασμός της γλωσσικής και πολιτιστικής πολυμορφίας είναι ένας από τους θεμέλιους λίθους της Ένωσης και κατεγράφη πρόσφατα στο άρθρο 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που παρέσχε ο αξιότιμος βουλευτής όσον αφορά την κατάσταση των κοινοτήτων που μιλούν την πομακική και την αθιγγανική γλώσσα στην Ελλάδα.
    Η Επιτροπή ανέλαβε δράση εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων της στον τομέα των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών συντάσσοντας έκθεση για την κατάσταση αυτών των γλωσσών στην Ένωση (η μελέτη για το "Ευρωμωσαϊκό"), παρέχοντας χρηματοδοτική υποστήριξη για τη διαφύλαξη και προώθηση των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών, καθώς και υποστηρίζοντας το Ευρωπαϊκό Γραφείο για τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες και το δίκτυο πληροφοριών Mercator. Ένας από τους στόχους του Ευρωπαϊκού Έτους των Γλωσσών 2001 είναι να να προβληθεί η αξία της μεγάλης γλωσσικής πολυμορφίας που υπάρχει στην Ευρώπη. Επίσης, η Επιτροπή, όπου είναι δυνατόν, χρηματοδοτεί πρωτοβουλίες που αφορούν τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες στο πλαίσιο άλλων κοινοτικών προγραμμάτων.
    Ωστόσο, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, το νομικό καθεστώς των γλωσσών εντός των εθνικών συνόρων εμπίπτει στην αρμοδιότητα του οικείου κράτους μέλους, με την επιφύλαξη προσήκουσας συμμόρφωσης του κράτους αυτού προς τις υποχρεώσεις του από διεθνείς συνθήκες. Επί πλέον, το άρθρο 149 (πρώην άρθρο 126) της Συνθήκης ΕΚ αναφέρει σαφώς ότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και την πολιτιστική και γλωσσική τους πολυμορφία.


ΠΗΓΗ:  http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2001-1671&language=EL



13 June 2001
WRITTEN QUESTION by Stavros Xarchakos (PPE-DE) to the Commission
Subject:  Respect for the cultural identity of Pomaks and Roma


Approximately 120 000 Greek Muslims live in Greek Thrace. 50 % of those are ethnic Turks and the other 50 % consists of Pomaks and Roma. They exercise their religious rights unimpeded, there are numerous mosques and a large body of clergymen, and the Greek State completely fulfills its obligations in that area, in total contrast to Turkey, which has wiped out the Christians of Istanbul, Imbros and Tenedos, and constantly obstructs religious worship in the few remaining churches in that country.
    The Greek State, however, for some totally inexplicable reason, refuses to allow the Pomaks and Roma to be taught at school the languages which they themselves have spoken for hundreds of years. While it is compulsory for Pomak and Roma children to be taught Turkish in schools in Greek Thrace, they attempt by every possible means to assert their own identity and their wish to be taught their own languages. In the case of the Pomak language, in particular, it is in widespread everyday use, has an alphabet and grammatical rules but, although reading material has been compiled for pupils by Pomak teachers, it remains unused because the Greek State insists on teaching only Turkish to young Pomaks.
    In the Commission's view, to what extent is the Greek authorities' policy of eradicating the Pomak and Roma languages in Greek Thrace and replacing them with Turkish consistent with the principles and objectives of the EU concerning respect for the linguistic and cultural diversity of minorities living on its territory? What practical measures could the Commission take to persuade the Greek authorities to respect the linguistic identity of the Pomaks and Roma of Greek Thrace?


Source: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2001-1671+0+DOC+XML+V0//EN



1 August 2001
Answer given by Mrs Reding on behalf of the Commission


Respect for linguistic and cultural diversity is one of the foundation stones of the Union, recently enshrined in Article 22 of the Charter of Fundamental Rights. The Commission takes note of the information provided by the Honourable Member on the situation of the Pomak and Rom speaking communities in Greece.
     The Commission has taken action within its field of competence in the area of regional and minority languages by drafting a report on the situation of such languages in the Union (the "Euromosaic" study) and providing financial support for safeguarding and promoting regional and minority languages, as well as supporting the European Bureau for Lesser-Used Languages and the Mercator information network. One of the objectives of the European Year of Languages 2001 is to draw attention to the value of the rich variety of languages that exists in Europe. The Commission has also, where applicable, financed initiatives involving regional and minority languages under other Community programmes.
     However, the principle of subsidiarity means that the legal status of languages within national boundaries is the competence of the individual Member States, with due regard to their obligations under international treaties. Moreover, Article 149 (ex Article 126) of the EC Treaty clearly states that the Member States are responsible for the content of teaching and the organisation of education systems and their cultural and linguistic diversity.


Source:  http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2001-1671&language=EN 

Ιωάννης Μαρίνος

21 Δεκεμβρίου 2001

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ προς την Επιτροπή
Θέμα:  Σεβασμός της γλωσσικής ποικιλομορφίας στην Ευρώπη




Το 2001 έχει ανακηρυχθεί ως το "Ευρωπαϊκό Έτος Γλωσσών". Η Ένωση έχει δείξει από την εποχή της ίδρυσής της το έντονο ενδιαφέρον της για τη διατήρηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας στην ήπειρό μας και ένα μεγάλο τμήμα των πιστώσεων πληρωμών του Προϋπολογισμού της κατευθύνεται προς τις υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας ώστε να διεκολυνθεί η χρήση και των 11 επισήμων γλωσσών της Ένωσης.
     Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα διαβιούν αρκετές δεκάδες χιλιάδες Πομάκων. Στην πλειοψηφία τους είναι μουσουλμάνοι και χρησιμοποιούν ένα δικό τους γλωσσικό ιδίωμα το οποίο έχει επιβιώσει επί χρόνια, αποτελεί γλώσσα επικοινωνίας στην καθημερινή ζωή, διαθέτει αλφάβητο, γραμματικούς κανόνες και κανόνες ορθογραφίας, ενώ έχουν εκδοθεί και εκπαιδευτικά βιβλία στην πομακική για χρήση των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου. Εντούτοις, δεν φαίνεται να υπάρχει μέριμνα για διδασκαλία της πομακικής στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, κάτι που καταδικάζει το γλωσσικό αυτό ιδίωμα σε εξαφάνιση.
     Θα ήθελα να πληροφορηθώ από την Επιτροπή αν έχει οποιαδήποτε στοιχεία για το συνολικό αριθμό των Πομάκων που διαβιούν στην Ευρώπη. Ποια είναι η άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δυνατότητα διδασκαλίας αυτής της γλώσσας στα σχολεία των περιοχών όπου διαβιούν οι Πομάκοι; Επίσης, θα ήθελα να έχω την άποψή της επί του γεγονότος ότι το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας υποχρεώνει τα παιδιά των Πομάκων, εκτός της επίσημης γλώσσας που είναι τα ελληνικά, να διδάσκονται και την τουρκική, μολονότι ούτε τουρκικής καταγωγής είναι ούτε θέλουν πολλοί από αυτούς να τη διδάσκονται και να τους θεωρούν Τούρκους, όπως τους εμφανίζει η τουρκική προπαγάνδα.


Πηγή:  http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2001-3418+0+DOC+XML+V0//EL&language=EL



5 Φεβρουαρίου 2002
Απάντηση της κας Reding εξ ονόματος της Επιτροπής


Ο σεβασμός της πολιτιστικής και της γλωσσικής ποικιλομορφίας είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει πλέον παγιωθεί στο άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Κατά την άποψη της Επιτροπής τα δικαιώματα των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες καλύπτονται από τις αρχές που ισχύουν σε όλα τα κράτη μέλη, όπως εμφαίνεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 6 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
     Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν διαθέτει οριστικά μεγέθη σχετικά με τον αριθμό των ομιλούντων τα πομακικά στην Ευρώπη. Μια μελέτη των μειονοτικών γλωσσικών κοινοτήτων στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα που διεξάχθηκε εξ ονόματος της Επιτροπής το 1988 από τον Miquel Siguan του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης⁽¹⁾ έδειξε ότι περίπου 27 000 ομιλούντες τα πομακικά ζούσαν στην Ελλάδα το 1971 και αυτό φαίνεται να συμβιβάζεται με άλλες εκτιμήσεις οι οποίες ποικίλλουν από 20 000 έως 30 000.
     Κάθε γλώσσα μπορεί να διδαχθεί στα σχολεία. Εντούτοις, το άρθρο 149 της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι η δράση της Κοινότητας στον τομέα της εκπαίδευσης πρέπει να σέβεται πλήρως "την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση των εκπαιδευτικών συστημάτων και την πολιτιστική και γλωσσική ποικιλομορφία τους".
     Στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων της, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει δράση για την προαγωγή της γλωσσικής ποικιλομορφίας. Ένας από τους κύριους στόχους του Ευρωπαϊκού Έτους Γλωσσών 2001, που αποτελεί από κοινού πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης, ήταν να αυξήσει την ευαισθησία της γλωσσικής ποικιλομορφίας και τη σημασία της εκμάθησης των γλωσσών. Εκτός από την ευρωπαϊκής κλίμακας εκστρατεία πληροφόρησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης χρηματοδοτήσει μια ευρεία ποικιλία σχεδίων για την προαγωγή των στόχων του έτους, πολλοί από τους οποίους περιλαμβάνουν περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συγχρηματοδοτεί επίσης τον ευρωπαϊκό οργανισμό για τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες και το δίκτυο πληροφόρησης Mercator του οποίου στόχος είναι διάδοση πληροφοριών και η αύξηση της ευαισθησίας σχετικά με τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες της Ευρώπης.


(1) Γλωσσικές μειονότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα, ΥΕΕΕΚ, Λουξεμβούργο, 1990, ISBN 92-826-0375-X.


Πηγή: http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2001-3418&language=EL





Ioannis Marinos
Parliamentary questions
21 December 2001


WRITTEN QUESTION by Ioannis Marínos (PPE-DE) to the Commission

Subject:  Respect for linguistic diversity in Europe


2001 was designated the "European Year of Languages". Since its inception, the Union has shown a keen interest in maintaining linguistic diversity in Europe and a large part of its budget is spent on translation and interpretation to facilitate the use of the 11 official languages of the Union.
     It is well known that tens of thousands of Pomaks live in Greece. The majority are Muslims who speak their own language which has survived the passage of time. It is a language used for everyday communication with an alphabet, grammatical rules and spelling rules. Educational books have also been published in Pomak for the use of primary school children. However, no provision is made within the official Greek education system to teach Pomak, which is condemning the language to extinction.

Does the Commission have any information as to the total number of Pomaks living in Europe? What is the Commission's view of the possibility of teaching the Pomak language in schools in the areas in which Pomaks live? What is the Commission's view of the fact that the Greek Ministry for Education requires Pomak children to be taught Turkish, in addition to the official language, Greek, although they are neither of Turkish origin nor do many wish to learn the language or be considered Turkish, as Turkish propaganda would have it?

Source: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2001-3418+0+DOC+XML+V0//EN



February 2002
Answer given by Mrs Reding on behalf of the Commission


Respect for cultural and linguistic diversity is one of the cornerstones of the Union, now enshrined in Article 21 of the Charter of Fundamental Rights. In the Commission's opinion, the rights of persons belonging to minorities are part of the principles common to the Member States, listed in the first paragraph of Article 6 of the Treaty on European Union.
The Commission does not have any definite figures on the number of Pomak speakers in Europe. A study of minority language communities in Spain, Portugal and Greece conducted on behalf of the Commission in 1988 by Miquel Siguan of the University of Barcelona⁽¹⁾ indicated that an estimated 27 000 Pomak speakers lived in Greece in 1971, and this would appear to tally with other estimates, which range from 20 000 to 30 000.
     Any language can be taught in schools. However, article 149 of the EC Treaty provides that that action by the Community in the field of education must fully respect "the responsibility of the Member States for the content of teaching and the organisation of education systems and their cultural and linguistic diversity".
     In its own sphere of competence, the Union has taken action to promote linguistic diversity. One of the principal objectives of the European Year of Languages 2001, a joint initiative of the Union and the Council of Europe, was to raise awareness of linguistic diversity and the importance of language learning. In addition to a Europe-wide information campaign, the Union has also financed a wide variety of projects promoting the aims of the year, many of which involve regional and minority languages. The Union also cofinances the European Bureau for Lesser Used Languages and the Mercator information network whose purpose is to disseminate information on and raise awareness of the regional and minority languages of Europe.


(1) Linguistic Minorities in the European Union: Spain, Portugal and Greece, OPOCE, Luxembourg, 1990, ISBN 92-826-0375-X.


Source: http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2001-3418&language=EN