UCHEM SO POMATSKO - Μαθήματα πομακικής γλώσσας
ΜΑΘΗΜΑ ΔΕΚΑΤΟ
ΟΠΤΙΚΟ-ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Δείτε πρώτα το μάθημα σε βίντεο
Και μετά διαβάστε τη μετάφραση, το λεξιλόγιο και τη γραμματική
ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
Letí snäk faf sélono
Jemilâ: Éy, míchko, stáni. Yéla da vish.
Enés: Kakná stánava? Óstavi mo na raháte, búlo. Íshtom da spöm.
Jemilâ: Stáni, bre! Yátse ye kámatno! Trâbava da go vídish.
Enés: Kakná trâbava da vídem?
Jemilâ: Letí snäk! Síchkoso ye bâlo! Néma da varvíme na mechítene.
Enés: Isazí ye yátse húbavo! Ídom da vídem! Oo, yátse mrázi!
Jemilâ: Nádeni chϋrápï i annó bufáno.
Enés: U isâ! Íshtom da ídeme da igróme hárpa sas snâga.
Jemilâ: Ho, ála trâbava da nadéneme rakávnitse i bótï.
[Izlízot navón]
Enés: Tórchi! Akú ne, she to fátem! Na ti annó!
Jemilâ: Na ti at móne annó. Ne mo ye strah at tébe.
Enés: Ne to ye strah ? She ti kázhom ya tébe. Valésavay!
Jemilâ: Ey, ne moy mätá itélkus mlógo snâga. Métna mi go faf ochíse.
[Jemilâ ye zôla da pláche]
Enés: Ne móy plaká Tzemilâ. Ne ishtâsho go. Ne ishtâh da to údrem.
Jemilâ: Hüch ne valésavash! She kázhom bubáyku! Néma da ígrom attsá sas tébe!
Enés: Mólem ti so! Ne móy mu kazavá! Strah mo ye!
Jemilâ: Mózhasho da mi ispadísh okóso!
Enés: Alláh da bráni! Yéla, háyde navótre!
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Χιονίζει στο χωριό
Τζεμιλέ: Ε, μικρούλη, σήκω. Έλα να δεις.
Ενές: Τι έγινε; Άσε με στην ησυχία μου, αδερφή. Θέλω να κοιμηθώ.
Τζεμιλέ: Σήκω, βρε! Είναι πολύ ωραίο! Πρέπει να το δεις.
Ενές: Τι πρέπει να δω;
Τζεμιλέ: Χιονίζει! Όλα είναι άσπρα! Δε θα πάμε στο σχολείο.
Ενές: Αυτό είναι πολύ καλό! Πάω να δω! Oo, κάνει πολύ κρύο!
Τζεμιλέ: Φόρεσε τις κάλτσες και ένα μπουφάν.
Ενές: Να τώρα! Θέλω να πάμε και να παίξουμε με το χιόνι.
Τζεμιλέ: Ναι, αλλά πρέπει να φορέσουμε γάντια και μπότες.
[Βγαίνουν έξω]
Ενές: Τρέξε! Αν δεν τρέξεις, θα σε πιάσω! Να μία!
Τζεμιλέ: Να μία από μένα. Δε σε φοβάμαι.
Ενές: Δε φοβάσαι; Θα σου δείξω εγώ εσένα. Πρόσεχε!
Τζεμιλέ: Έη, μην πετάς τόσο πολύ χιόνι. Μού το έριξες στο χιόνι.
[Η Τζεμιλέ αρχίζει να κλαίει]
Ενές: Μην κλαις Τζεμιλέ. Δεν το ήθελα. Δεν ήθελα να σε χτυπήσω.
Τζεμιλέ: Καθόλου δεν προσέχεις! Θα το πω στο μπαμπά! Δε θα ξαναπαίξω μαζί σου!
Ενές: Σε παρακαλώ! Μην του το λες! Φοβάμαι!
Τζεμιλέ: Θα μπορούσες να μου βγάλεις το μάτι!
Ενές: Ο Θεός να φυλάει! Έλα, πάμε μέσα!
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Nóvï réchkï – Νέες λέξεις
yéla da vidish: έλα να δεις (ρ. vídem)
búla: μεγάλη αδελφή
Íshtom da spöm: Θέλω να κοιμηθώ (ρ.spöm)
letí snäk, snezhî: χιονίζει
síchko: όλα
nádeni: φόρεσε (ρ. nadâvom)
chürápe, kalchûne: κάλτσες
u isâ: να τώρα
harp sas snâga: χιονοπόλεμος
rakávnitsa: γάντι
izlízom: βγαίνω
tórchi: τρέχα (ρ. tórchem)
fátom: πιάνω
na ti anná! : να μία! (πάρε ένα χτύπημα)
ne mo ye strah at tébe: δε σε φοβάμαι
she ti kázhom ya tébe: θα σου δείξω εγώ εσένα
valésavay: πρόσεχε (ρ. valésavom)
mâtom: ρίχνω
itélkus: τόσο
ne ishtâsho go: δεν το ήθελα (ρ. íshtom)
da to údrem: να σε χτυπήσω(ρ. udrívom)
strah mo ye: φοβάμαι
mózhasho da mi ispadísh okóso: μπορούσε να μου βγάλεις το μάτι
ispádom: βγάζω, διώχνω (συνων. iskáravom, gábrem:τυφλώνω)
Alláh da bráni! : ο Θεός να φυλάξει!
chelá: μέλισσα (pchelá)
petperúda: πεταλούδα
gáshte: εσώρουχο, σώβρακο
mazílka: μυστρί
mravyá: μυρμήγκι
lâstavitsa: χελιδόνι
metlá: σκούπα
lapáta: φτυάρι
grom: κεραυνός
grom da tο izgorí: κεραυνός να σε κάψει (κατάρα)
óblachno: συννεφιά
slóntse sas zóbï: ήλιος με δόντια (ιδιωμ.)
lôska so: αστράφτει
ΦΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ
- Kakná trâbava da vídem?
- Letí snäk! Síchkoso ye bâlo!
- Íshtom da ídeme da igróme hárpa sas snâga.
- Ho, ála trâbava da nadéneme rakávnitse i bótï.
- Ne mo ye strah at tébe.
- Ne to ye strah ?
- She kázhom bubáyku!
- Ne mói mu kazavá! Strah mo ye!
- Mózhasho da mi ispadísh okóso!
- Alláh da bráni!
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
XΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ: ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ímom: έχω
(είχα)
Υa imâsho
Tï imâsho
Tóy imâsho
Nîye imâhme
Vîye imâhte
Tíye imâho
som: είμαι
(ήμουν)
Ya bésho
Tï bésho
Toi bésho
Νîye béhme
Vîye béhte
Tíye bého
ΣΥΖΥΓΙΕΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ
píyem: πίνω
(έπινα)
Ya pyâsho
Tï pyâsho
Tóy pyâsho
Nîye pyâhme
Vîye pyâhte
yam: τρώω
(έτρωγα)
Ya yedâsho
Tï yedâsho
Tóy yedâsho
Nîye yedâhme
Vîye yedâhte
Tíye yedâho
Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ
dúmem: μιλώ
(μιλούσα)
Ya dúmesho
Tï dúmesho
Tóy dúmesho
Nîye dúmehme
Vîye dúmehte
Tíye dúmeho
hódem:πηγαίνω
(πήγαινα)
Ya hódesho
Tï hódesho
Tóy hódesho
Nîye hódehme
Vîye hódehte
Tíye hódeho
slúshom:ακούω
(άκουγα)
Ya slúshasho
Tï slúshasho
Tóy slúshasho
Nîye slúshahme
Vîye slúshahte
dávom: δίνω
(έδινα)
Ya dávasho
Tï dávasho
Tóy dávasho
Nîye dávahme
Vîye dávahte
KTHTIKEΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
móy (δικός μου), móya, ma (δική μου), móe, mo (δικό μου), móyi (δικοί μου)
tvóy (δικός σου), tva (δική σου), tvo (δικό σου), tvoyi (δικοί σου)
tógof (δικός του), tógava (δική του), tógovo (δικό του), tógavi (δικοί του)
tóyin (δικός της), tóyna (δική της), tóyno (δικό της), tóyni (δικοί της)
tógof (δικός του), tógava (δική του), tógovo (δικό του), tógavi (δικοί του)
nash (δικός μας), násha (δική μας), násho (δικό μας), náshi (δικοί μας)
vash (δικός σας), vashá (δική σας), vásho (δικό σας), váshi (δικοί σας)
tâhan (δικός τους), tähná (δική τους), tâhno (δικό τους), tâhnï (δικοί τους)
ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
ΣΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ
Αρσενικά:
Α chülâkos
Β chülâkot
Γ chülâkon
Θηλυκά
Α máykasa
Β máykata
Γ máykana
Ουδέτερα
Α séloso
Β séloto
Γ sélono
ΣΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ
Αρσενικά
Α debélïes chulâk
Β debélïet chulâk
Γ debélïen chulâk
Θηλυκά
Α stárasa máyka
Β stárata máyka
Γ stárana máyka
Ουδέτερα
Α kámatnoso sélo
Β kámatnoto sélo
Γ kámatnono sélo
ΣΤΗΝ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ
Αρσενικά
Α móes debél chulâk
Β móet debél chulâk
Γ móen debél chulâk
Θηλυκά
Α mása stára máyka
Β máta stára máyka
Γ mána stára máyka
Ουδέτερα
Α móso kámatno sélo
Β móto kámatno sélo
Γ móno kámatno sélo
* Όταν υπάρχει επίθετο, το άρθρο ενσωματώνεται στο επίθετο.
Όταν υπάρχει αντωνυμία, το άρθρο ενσωματώνεται στην αντωνυμία.
Dúmite Pomátsko! - Μιλήστε πομακικά
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
- Kakvó vréme she da íma útre? : Τι καιρό θα κάνει αύριο;
- Útre she íma húbavo vréme : Αύριο θα έχει καλό καιρό.
- Vreméso she ye parâtiko : Ο καιρός θα είναι κακός
- Néma da mózhame da ídeme na kasabóno : Δε θα μπορέσουμε να πάμε στην πόλη.
- Vídem lôskaso : Βλέπω ότι αστράφτει.
- She so adbávi vremôso : Θα χαλάσει ο καιρός.
- Íma debélo móglo : Έχει πυκνή ομίχλη.
- Ne vídem níkakna : Δε βλέπω τίποτα.
- Fchéra kakvó vréme imâsho? : Χθες τι καιρό είχε;
- Yátse bésho óblachno i mrázesho : Χθες είχε συννεφιά και έκανε κρύο.
- Dúe yátse gulâm vâtar : Φυσάει πολύ δυνατός αέρας.
- She zátvarem pénjüräse : Θα κλείσω τα παράθυρα.
- Mrázi li advón? : Κάνει κρύο έξω;
- Íma slóntse sas zóbï : Έχει ήλιο με δόντια.
- Néma ni mráza néma ni péka : Δεν κάνει ούτε κρύο ούτε ζέστη.
- Háyde da rábatime faf mâstono : Πάμε να δουλέψουμε στο χωράφι.
- She letí yátse : Θα βρέξει πολύ.
- Po húbave, she sedíme faf námi : Πιο καλά, θα μείνουμε σπίτι.
- Vídem chôrnï óblakï : Βλέπω μαύρα σύννεφα
- Mózha da letí : Ίσως να βρέξει.
* Το μάθημα προέρχεται από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα, UCHEM SO POMATSKO - Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004. Στο βιβλίο περιέχονται συνολικά 25 μαθήματα με πολλές ασκήσεις για πληρέστερη εκμάθηση της γλώσσας.
Μπορείτε να διαβάσετε άλλα μαθήματα πομακικής
Στους ακόλουθους συνδέσμους:
Μάθημα 1ο
Kak to zavót? – Πώς σε λένε;
Μάθημα 2ο
Náshono kóte – Η γάτα μας
Μάθημα 3ο
Dechyána igrót na gradínono - Τα παιδιά παίζουν στην αυλή
Μάθημα 4ο
Faf dumá - Στο σπίτι
Μάθημα 5ο
Dve mómï na pótene – Δύο κορίτσια στο δρόμο
Μάθημα 6ο
Kámatnata hanâ – Η όμορφη οικογένεια
Μάθημα 7ο
Faf mechítene – Στο σχολείο
Μάθημα 8ο
Stára pishtélka – Η παλιά φλογέρα
Μάθημa 9ο
Faf rábatono – Στη δουλειά
