Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2013

«Στο σπίτι μιλάμε τη δικιά μας γλώσσα, τα πομάκικα»

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" (23/2/2013)

«Στο σπίτι μιλάμε τη δικιά μας γλώσσα, τα πομάκικα»

Του Σταύρου Θεοδωράκη

Ένα αγόρι και ένα κορίτσι από τα Πομακοχώρια μιλούν για τη ζωή τους στην απομονωμένη κοινωνία τους και κάνουν όνειρα για το μέλλον

Έχουν περάσει 30 χρόνια. Νεαρός δημοσιογράφος προσπαθούσα να ξεχωρίσω τους «καλούς» από τους «κακούς». Θυμάμαι τους στρατιώτες στα φυλάκια και τους άλλους με τα πολιτικά να με ρωτάνε για τον σκοπό της επίσκεψης. Έπρεπε να έχεις άδεια για να μπεις στα χωριά. Άδεια από την Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης! Ακόμη δεν μπορώ να καταλάβω γιατί τα Πομακοχώρια φόβιζαν τόσο το κράτος των Αθηνών. Είχαν μπερδέψει τους κινδύνους. Μουσουλμάνοι που μιλούν «άγνωστη σλαβική διάλεκτο». Και «Τούρκοι» και «Βούλγαροι» μαζί. Ο,τι χειρότερο δηλαδή. Στους φόβους του Εμφυλίου προστέθηκαν τα κόμπλεξ των χουντικών και η περιοχή παρέμεινε επιτηρούμενη ζώνη. Η Μεταπολίτευση δεν τα άλλαξε τα πράγματα. Ούτε η αλλαγή του Παπανδρέου. Έπρεπε να φτάσουμε στο 1996 για να ξηλωθεί και η τελευταία μπάρα και να σταματήσει η ντροπή. Σήμερα έχει μείνει μόνο η ξεθωριασμένη ταμπέλα. Τα φυλάκια έχουν γίνει στάσεις λεωφορείων. 

Για τέσσερις ημέρες γυρνάω από χωριό σε χωριό. Σμίνθη, Μύκη, Γλαύκη, Κύκνος, Ωραίον, Σιρόκο, Εχίνος, Τέμενος, Σάτρες, Θέρμες, Μέδουσα, Κοττάνη, Κένταυρος. Θα δείτε την ομορφιά τους, αύριο, στους «Πρωταγωνιστές» στο Mega. Οι κάτοικοι δεν μου χαμογελούν. Δεν έχουν συνηθίσει να βλέπουν ξένους στα χωριά τους. Ή μάλλον συνήθως οι ξένοι που τους επισκέπτονται είναι πραγματικά ξένοι. Κρατικοί υπάλληλοι δηλαδή που υπερασπίζονται κρατικές υποθέσεις. Έλληνες, Τούρκοι, Βούλγαροι, Αμερικανοί κατά καιρούς, που έχουν βάλει στο μικροσκόπιο τη μειονότητα και προσπαθούν να βγάλουν συμπεράσματα. Στα καφενεία που είναι ταυτόχρονα και μπακάλικα είναι όλοι τους ευγενικοί. Το ίδιο και στα τζαμιά και στα παζάρια. «Μπορεί να μη γελάμε, αλλά έχουμε στο αίμα μας και εμείς την ελληνική φιλοξενία», θα μου πει ο ξυλουργός στην είσοδο του Κενταύρου. 




Γιουτζέλ: Έρωτας, διακρίσεις και ο δρόμος της ξενιτιάς

Τον συνάντησα στο κρεοπωλείο του πατέρα του στη Μύκη, το πιο συντηρητικό ίσως χωριό του βουνού. Τεμάχιζαν ένα τεράστιο μπούτι αγελάδας. «5 ευρώ το κιλό».   

Μόλις γύρισες από Γερμανία, έμαθα.
«Ναι, γύρισα γιατί είναι βαρύς ο χειμώνας και σταμάτησαν οι βαφές στα ναυπηγεία».
Δουλειά στην Ελλάδα δεν βρίσκεις;
«Στην Αθήνα για να βρεις καλή δουλειά πρέπει να έχεις γνωστούς. Κάποιο κόμμα, κανένα πολιτικό, χίλια δυο άτομα πρέπει να ξέρεις».   
Εξω είναι καλύτερο το μεροκάματο;
«Με μηνιάτικο δουλεύουμε. Είναι διπλάσιο, μπορεί και τριπλάσιο της Ελλάδας».  
Σχολείο έβγαλες;
«Το λύκειο δεν το τελείωσα. Δεν υπήρχαν λεφτά στην οικογένεια και έπρεπε να δουλέψω».
Απ' το χωριό θα παντρευτείς;
«Είμαι αρραβωνιασμένος με μια κοπέλα από το χωριό».  
Από άλλα χωριά δεν παίρνετε κοπέλες;
«Στους είκοσι, ένας δυο θα πάρουν κοπέλα από αλλού».   
Μουσουλμάνοι και χριστιανοί παντρεύονται ποτέ;
« Όχι, γιατί η θρησκεία μας μάς έχει περιορίσει. Δεν μπορούμε να έχουμε επαφές με τους χριστιανούς».
Εσύ φίλους χριστιανούς δεν έχεις;
«Φίλους χριστιανούς έχω. Και στην Ξάνθη και στη Γερμανία. Εξω από το χωριό δηλαδή».
Πόσα παιδιά είναι έξω για δουλειές;
«Το 70% είναι έξω. Μένουν μόνο αυτοί που έχουν τα μαγαζιά εδώ στο χωριό ή έχουν βρει κανένα καλό μηνιάτικο στην Ξάνθη».  
Στο τζαμί πας;
«Τις Παρασκευές θα πάω. Εντάξει, οι νέοι οι πιο πολλοί δεν κάνουμε συνέχεια προσευχή».  
Ρατσισμός;
«Ρατσισμός όχι. Μόνο καμιά φορά για να πάρουμε κανένα χαρτί μάς βγάζουν την ψυχή. Ενα απλό θέμα το κάνουν τεράστιο. Και λες "εντάξει, και εγώ στην Ελλάδα ζω"»…
Αφού υποτίθεται ότι έχει τελειώσει αυτή η ιστορία των διακρίσεων...
«Κάποιοι όμως τη συνεχίζουν. Δεν υπάρχει ρατσισμός, αλλά κάτι ενδιάμεσο υπάρχει. Και εμείς έχουμε κάποιους ηλικιωμένους που λένε "οι χριστιανοί μάς έκαναν ζημιά", έτσι σκέφτονται και μερικοί χριστιανοί. Πάντως σε σχέση με τις ιστορίες που μας λένε οι πατεράδες μας, εμείς είμαστε πάρα πολύ καλά».
Τους απαγορευόταν ακόμα και να κυκλοφορούν το βράδυ.  
«Ναι, τα ακούμε και εμείς σαν παραμύθι. Για να κατέβεις στην Ξάνθη περνούσες από τελωνεία. Δηλαδή στα 20 χιλιόμετρα είχαν δύο ελέγχους».
Πώς τη λένε την κοπέλα;
«Σενγκιούλ».
Αν εγώ τώρα τη Σενγκιούλ την έβλεπα στον δρόμο και τη ρωτούσα κάτι, μπορούσε να μου μιλήσει;
«Αυτό όχι. Αυτό το κακό το 'χουμε στο χωριό. Δυστυχώς οι γυναίκες οι ελεύθερες δεν μπορούν να μιλήσουν. Πρέπει να 'ναι κάποιος από την οικογένεια μπροστά. Οχι ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι ζώα και δεν αξίζουνε να τους πει ένα "γεια", απλά με αυτές τις συνήθειες μεγαλώσαμε. Και αν γίνει κάτι διαφορετικό, μετά θα γίνει συζήτηση σε όλο το χωριό».
Πότε έφυγες για πρώτη φορά έξω;
«Το 2008 στα 18. Πήγα Γερμανία και μετά με τον ίδιο εργολάβο πήγαμε Δανία. Βάφαμε πολεμικά πλοία, μετά κάτι φορτηγά, μέχρι που γύρισα για να πάω φαντάρος».
Πού παρουσιάστηκες;
«Αυλώνα. Και μετά ήρθα εδώ στην Ξάνθη, στο Πετροχώρι. Ημουνα από τους τυχερούς. Παλιά ο παππούς μου υπηρέτησε τέσσερα χρόνια στη Βουλγαρία και άλλα τρία στην Ελλάδα».  
Να φανταστώ ότι ξέρεις και γερμανικά…
«Αυτά που θα χρειαστώ πάνω στη δουλειά. Και λίγα αγγλικά. Να ζητήσω το νερό, τα τσιγάρα μου, την κάρτα μου. Και διαβάζω ελληνικά και τούρκικα που τα μάθαμε στο δημοτικό».
Στο σπίτι τι απ' όλα μιλάτε;
«Πομάκικα. Τη δικιά μας γλώσσα που δεν έχει γραφή. Μόνο προφορική είναι.  Αλλά τώρα τελευταία πολλοί γονείς μιλάνε στα παιδιά μόνο τούρκικα ή ελληνικά. Να μη δυσκολεύονται όταν πάνε στα νήπια».
Πολιτικοί έρχονται;
«Μόνο στις εκλογές. Από Θεσσαλονίκη, Αθήνα και από την Τουρκία έρχονται λόγω της θρησκείας. Τις άλλες ημέρες δεν μπορείς να δεις κανέναν».
Πότε θα γίνει ο γάμος;
«Αργεί ακόμη. Πρέπει να τελειώσει το λύκειο. Είναι 16 χρονών. Θέλει να πάει και στο πανεπιστήμιο».
Πώς γνωριστήκατε, θα μου πεις;
«Την είχα δει στο μαγαζί του πατέρα της. Κατάφερα και βρήκα το κινητό της και της έστειλα μήνυμα».
Ραντεβού;
«Ραντεβού και τέτοια δεν υπάρχουν πριν από τον αρραβώνα».  
Τι της είχες γράψει δηλαδή στο μήνυμα;
«Γεια σου, είμαι ο Γιουτζέλ, ενδιαφέρομαι για σένα, αν ήθελες μπορούμε να συνεχίσουμε την κουβέντα μας...».
Από την ομορφιά τη διάλεξες;
«Δεν πιστεύω ότι όλα είναι η ομορφιά».
Ναι, αλλά εσύ πώς κατάλαβες τι άνθρωπος είναι; Από τα μάτια;
«Ακριβώς, το είδα. Και για τον χαρακτήρα της έμαθα από τις άλλες γυναίκες. Γίνεται το κουτσομπολιό, που λέμε. "Αυτή η κοπέλα ωραία φέρεται, προστατεύει τα μικρά της αδέλφια…". Εναν μήνα, δύο μήνες, τρεις μήνες, μαθαίνεις τι χαρακτήρας είναι».  
Και μπορείς τώρα, ας πούμε, να την πάρεις και να πάτε μια εκδρομή;
«Εκδρομή μόνοι μας δεν μπορούμε να πάμε. Με τους γονείς όμως μπορούμε να κάνουμε όσες εκδρομές θέλουμε. Πήγαμε στην Τουρκία πρόσφατα, αλλά μαζί με τους γονείς».
Οπότε, με τη Σενγκιούλ, ούτε φιλιά ούτε τίποτα;
«Οχι, αυτά δεν υπάρχουνε. Μετά, όταν παντρευτείς, είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θες. Βγαίνουμε όμως βόλτα στο χωριό - αλλά όταν έχει φως. Οταν δεν έχει, μαζί με τη μάνα».  
Ο γάμος;
«Πρώτα πηγαίνουμε στον μουφτή και μετά στο δημαρχείο. Πρώτα δηλαδή κάνουμε τον θρησκευτικό και ύστερα τον πολιτικό γάμο».
Και τι θα χορέψετε;
«Εχουμε δύο ορχήστρες στο χωριό. Μπουζούκι, κιθάρα και το τούρκικο σάζι. Λαϊκά, τσιφτετέλια, χασάπικο, συρτάκι, ζεμπεκιές. Ο,τι υπάρχει στα ελληνικά, υπάρχει και στα τούρκικα. Δηλαδή η ορχήστρα παίζει και από τα δύο».




Τζεϊλάν: Σπουδές, μπιλιάρδο και Σουλεϊμάν

Τη βρήκα να ετοιμάζει κλιν - τις πομάκικες πίτες - στις Σάτρες. Την προηγούμενη ημέρα την είχα συναντήσει στο Τέμενος - το πιο προοδευτικό ίσως χωριό του βουνού - να παίζει μπιλιάρδο στο μπακάλικο.  

Εχω μάθει ότι είσαι από τις καλύτερες μαγείρισσες του κλιν. Ποιος σου 'χει μάθει τη συνταγή;
«Η γιαγιά μου, η μαμά του πατέρα μου. Ήμουνα 13 χρονών, στο γυμνάσιο, και μου είπε "ξεκίνα να σε μάθω να ανοίγεις φύλλο"».
Τι βάζεις μέσα;
«Στη μια έχω βάλει ρύζι, που το έβρασα πρώτα, μετά λίγο γιαούρτι και μερικά αυγά. Και στην άλλη πατάτες με ρύζι».
Τι άλλο σου 'χει μάθει η γιαγιά;
«Η γιαγιά έχει παντρευτεί πολύ μικρή, 15 χρονών. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μου έλεγε, την έκρυβε η μαμά της στα σκουπίδια για να μην τη βρουν, ο πατέρας της είχε σκοτωθεί στον πόλεμο. Τον χειμώνα κοιμόντουσαν σε ένα δωμάτιο εννιά άτομα, μαζί με τα ζώα τους. Βέβαια ούτε σχολείο πήγε η γιαγιά, ούτε ελληνικά έμαθε, ούτε τίποτα. Μόνο πομάκικα. Ο παππούς μου όμως, επειδή ήταν τσοπάνος και έφτανε μέχρι τη Θεσσαλονίκη, ήξερε και ελληνικά και τούρκικα».
Τι βλέπετε στην τηλεόραση;
«Τούρκικα κυρίως, αλλά υπάρχουν σπίτια που πιάνουν και ελληνικά».
«Σιλά», «Σουλεϊμάν» και τέτοια;
«Ναι, ναι, αυτά. Είμαστε όμως πιο μπροστά. Και καμιά φορά με παίρνουν οι φίλες μου από τη Θεσσαλονίκη και με ρωτάνε "στο άλλο επεισόδιο τι θα γίνει;"».
Εσένα ποιο είναι το αγαπημένο σου σίριαλ;
«Ο "Σουλεϊμάν"».
Με ποια ταυτίζεσαι από όλες αυτές τις γυναίκες που έχει;
«Παραδέχομαι τη Χιουρέμ που είναι η πιο σκληρή απ' όλες και τα κάνει όλα όπως θέλει».
Εδώ οι άντρες όμως δεν έχουνε χαρέμια...
«Οχι, όχι, κανένας. Εντάξει, δεν υπάρχει απαγόρευση, αλλά ποια γυναίκα σήμερα δέχεται μια δεύτερη γυναίκα στο σπίτι της; Η θρησκεία βέβαια σου λέει ότι μπορείς να πάρεις και δεύτερη και τρίτη, μέχρι εφτά, αρκεί να μη μαλώνουν η μία με την άλλη».
Και ένα ζευγάρι βέβαια δεν έχει σχέσεις μέχρι τον γάμο, έτσι;
«Ναι, αυτό απαγορεύεται. Άσχετο που δεν το τηρούν όλοι πλέον. Και το ποτό απαγορεύεται, αλλά όλοι πίνουν και μετά δεν ξέρουν τι κάνουν».
Συνεχίζεις τις σπουδές στη Θεσσαλονίκη, έτσι;
«Ναι, είμαι στο τέταρτο έτος στο Τμήμα Λογιστικής, θα κάνω κανένα χρόνο πρακτική και μετά θα ανοίξω το δικό μου γραφείο».
Εδώ; Στα χωριά;
« Όχι, Ξάνθη, θα 'χω πελάτες όλο το χωριό μου και θα πάμε μια χαρά, πιστεύω».
Δεν θέλεις να εγκαταλείψεις το χωριό σου;  
«Μ' αρέσει εδώ. Τα βράδια μαζευόμαστε αγόρια και κορίτσια, γελάμε, βλέπουμε ταινίες, ακούμε μουσική - είναι σαν νυχτέρι, δεν υπάρχει σ' άλλο χωριό. Γουστάρω να είμαι στο χωριό. Και άμα μου έρθει η τρέλα, κατεβαίνω Ξάνθη, Θεσσαλονίκη και κάνω ό,τι θέλω. Εντάξει, άμα είσαι κοπέλα, δεν κάνεις αυτό που απαγορεύεται, αλλά μπορείς να κάνεις ό,τι άλλο θέλεις».
Στη Θεσσαλονίκη αντιμετώπισες προβλήματα; Του στυλ «η μουσουλμάνα, η χωριάτισσα».
« Όχι, ευτυχώς, ρατσισμός δεν υπάρχει. Βέβαια στη Θεσσαλονίκη δεν κυκλοφορώ με τη μαντίλα, αυτή είναι για τα χωριά».   
Πώς δικαιολόγησες στην αρχή αυτή την ξενική προφορά που έχεις;  
«Τους λέω ότι είμαι μουσουλμάνα, ότι οι γονείς μου δεν μιλάνε τα ελληνικά, αλλά εγώ ξέρω εκτός από ελληνικά, αραβικά, πομάκικα, τούρκικα».
Ο φίλος πώς είναι στα πομάκικα;
«Ο φίλος, γκάλενικ. Ο φίλος φίλος, ο γκόμενος που λένε. Αλλιώς είναι ο αρκαντάς, όπως λέγεται και στα τούρκικα.



ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΣΤΟ




Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Σοβαρές καταγγελίες για μοίρασμα ψηφοδελτίων του ΣΥΡΙΖΑ στα τζαμιά της Θράκης


 Το γνωρίζει το Εκλογοδικείο Ξάνθης;

Σοβαρές καταγγελίες για την προώθηση ψηφοδελτίων του ΣΥΡΙΖΑ σε μουσουλμανικά τεμένη στις προηγούμενες εκλογές διατυπώνει ο έγκριτος Πομάκος δημοσιογράφος Σεμπαϊδήν Καραχότζα στο ιστολόγιό του POMAKNEWS. Σύμφωνα με τον έγκυρο δημοσιογράφο και συνεργάτη στο τηλεοπτικό Κανάλι 6 της Ξάνθης έγινε  συστηματική και οργανωμένη χειραγώγηση της μειονοτικής ψήφου με μοίρασμα ψηφοδελτίων του ΣΥΡΙΖΑ στα τζαμιά της Θράκης, με αποτέλεσμα τη «μετατροπή ενός χώρου λατρείας σε χώρο πολιτικού αγώνα συγκεκριμένης παράταξης και συγκεκριμένου υποψηφίου».

Εάν όντως ευσταθούν οι καταγγελίες του κυρίου Καραχότζα, θα έπρεπε να υπάρξει εισαγγελική παρέμβαση διερεύνησης της νομιμότητας εκλογής του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης κυρίου Χουσείν Ζεϊμπέκ. Ο κύριος Καραχότζα επισημαίνει στο άρθρο του πως «σε αυτές τις περιπτώσεις προβλέπεται ακόμα και επανάληψη των εκλογών σε τοπικό επίπεδο».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της καταγγελίας του κυρίου Καραχότζα:

Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο POMAKNEWS
(23 Φεβρουαρίου 2013)


 «Ο εύκολος τρόπος να εκλέγεις βουλευτή»
  
Είναι αλήθεια πως στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου και μετά την σκληρή μνημονιακή πολιτική του ΠΑΣΟΚ αρχικά και στη συνέχεια των κομμάτων της συγκυβέρνησης, όλοι μας περιμέναμε μια άνοδο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α κι αυτό όχι γιατί είχε καταθέσει μια αξιόπιστη, ρεαλιστική και υλοποιήσιμη πρόταση για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση αλλά γιατί ο αρχηγός του ήξερε πολύ καλά τι είναι αυτά που θέλει να ακούσει ο Έλληνας και του τα έλεγε συνέχεια. Ήξερε πολύ καλά ο Αλέξης Τσίπρας πως ο μέσος Έλληνας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις, είναι γεννημένος για τα εύκολα και του αρέσει να του υπόσχονται μια άνετη οικονομικά ζωή του τύπου «λεφτά υπάρχουν» κι αυτό ακριβώς έκανε, υποσχόταν όλα όσα θα θέλαμε να έχουμε κι ας ξέρουμε πως αυτό πλέον είναι ανέφικτο όχι γιατί δεν το επιτρέπουν οι οικονομικές συνθήκες της εποχής αλλά γιατί ακόμα και όταν τα είχαμε όλα, επί της ουσίας ήταν δανεικά που κάποια στιγμή έπρεπε να πληρώσουμε.

Παρόλο όμως που όπως είπα περιμέναμε όλοι μας μια άνοδο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, κανείς δεν περίμενε να το δει πρώτο κόμμα στο νομό Ξάνθης, ένα νομό παραδοσιακά γαλάζιο στον πεδινό του όγκο και πράσινο στην ορεινή περιοχή. Θα μου πείτε πως αυτό μπορεί να οφείλεται και στην απογοήτευση, στην αγανάκτηση του κόσμου ο οποίος με την ψήφο του θέλησε να τιμωρήσει εκείνους που έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της καταστροφής. Ναι, σίγουρα, είναι κι αυτός ένας από τους παράγοντες που ευνόησαν τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α , αλλά τουλάχιστον στην Ξάνθη δεν ήταν ο μοναδικός.

Λίγο πολύ όλοι μας ξέρουμε πώς συμπεριφέρεται εκλογικά η μουσουλμανική μειονότητα της περιοχής, η οποία, σε έναν μεγάλο βαθμό, ακολουθεί τις γραμμές που σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ορίζουν κύκλοι άλλων δυνάμεων. Και επειδή δεν μου αρέσει να μασάω τα λόγια μου, ξεκαθαρίζω πως αναφέρομαι στο τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής το οποίο κάθε φορά που στην Ελλάδα έχουμε εκλογές ορίζει τον εκλεκτό της μειονότητας ο οποίος συνήθως εκλέγεται και γίνεται βουλευτής.

Αυτό προφανώς έγινε και στη τελευταία εκλογική αναμέτρηση, με τη διαφορά πως αυτή τη φορά εκείνοι που επέλεξαν τον υποψήφιο τότε και πλέον βουλευτή του ΣΥ.ΡΙΖ.Α ως τον εκλεκτό της μειονότητας ξεπέρασαν κάθε όριο θράσους και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αφού το να υποδείξεις απλώς σε μια κοινωνία ποιόν πρέπει να στηρίξει εκλογικά απέχει πολύ από αυτό που έγινε στην Ξάνθη τον περασμένο Ιούνιο.

Προφανώς ελάχιστοι γνωρίζουν πως την τελευταία Παρασκευή πριν τις εκλογές της Κυριακής, αν όχι σε όλα τουλάχιστον στα περισσότερα τζαμιά της Ξάνθης μοιράζονταν ψηφοδέλτια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α στους πιστούς αμέσως μετά την καθιερωμένη προσευχή της Παρασκευής. Μάλιστα επιλέχθηκε η συγκεκριμένη μέρα όχι μόνο γιατί απέμεναν μόλις δυο μέρες για να ανοίξουν οι κάλπες αλλά κυρίως γιατί κάθε Παρασκευή είναι σχεδόν γεμάτα όλα τα τζαμιά από πιστούς μουσουλμάνους, αφού τη μέρα εκείνη είναι η μεγάλη τους προσευχή η οποία δε γίνεται στο σπίτι όπως οι υπόλοιπες προσευχές, αλλά μόνο στο τζαμί.

Ήξεραν λοιπόν από τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α πως τη μέρα εκείνοι θα βρουν το κοπάδι ολόκληρο μαζεμένο και θα χρειαζόταν να τρέξουν για να τους βρουν κι έτσι έκαναν το εξής πολύ απλό, προμήθευσαν με ψηφοδέλτια όλα τα τζαμιά και αμέσως μετά το τέλος της προσευχής υπήρχε κάποιος στην πόρτα και έδινε στον καθένα ψηφοδέλτια της παράταξης. Προσέξτε, όλα αυτά δεν είναι απλή υποψία ή προσωπική θέση αλλά υπάρχει επίσημη, δημόσια τηλεοπτική παραδοχή από τοπικό στέλεχος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α το οποίο υποτίθεται βγήκε να καταδικάσει αυτό το περιστατικό αλλά δεν τον είδα να ενοχλείται ιδιαίτερα που η παράταξη του με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να εκλέξει βουλευτή στην Ξάνθη.

Παρόλο, όμως, που σε αυτές τις περιπτώσεις προβλέπεται ακόμα και επανάληψη των εκλογών σε τοπικό επίπεδο, δεν είδα κανέναν αρμόδιο να δίνει σημασία στο όλο θέμα, λες και πρόκειται για κάτι το φυσιολογικό, λες και αυτό γίνεται και στις εκκλησίες όπου οι ιερείς υποδεικνύουν στους πιστούς τι και ποιόν να ψηφίσουν και τους μοιράζουν ψηφοδέλτια.

Ωστόσο, εμένα προσωπικά το τελευταίο πράγμα που με απασχολεί είναι το αν θα έπρεπε ή όχι να επαναληφθούν οι εκλογές, αυτό άλλωστε είναι κάτι που δεν έχω την αρμοδιότητα να το κρίνω και να υποδείξω το τι πρέπει να γίνει. Αυτό όμως που σαν μουσουλμάνο της περιοχής όχι μόνο με ενόχλησε αλλά με εξόργισε είναι ότι είδα να μετατρέπουν έναν χώρο λατρείας σε χώρο πολιτικού αγώνα συγκεκριμένης παράταξης και συγκεκριμένου υποψηφίου κι αυτό δε μπορεί να το ανεχτεί κανέναν λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος.

Προφανώς όμως εκεί στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α έχουν γραμμένη στα παλιά τους τα παπούτσια και τη θρησκεία, και τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι ο εύκολος τρόπος να εκλέξουν βουλευτή και τελικά το κατάφεραν. Αυτός κυρίες και κύριοι είναι ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α που κατά τα άλλα κατηγορεί τους υπόλοιπους για καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων της μουσουλμανικής μειονότητας. Να τον χαιρόμαστε.

Σ. Καραχότζα   







Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

«Ot Túrtsko kursún, ot Bulgársko sópo i ot Urúmtsko kalém da bégash»


 «Ot Túrtsko kursún, ot Bulgársko sópo i ot Urúmtsko kalém da bégash» 
(από τούρκικη σφαίρα, από βουλγάρικο ξύλο κι από ρωμαίικο μολύβι να φεύγεις) 
Πομάκικη παροιμία




Ομιλία του Γιώργου Μαυρομάτη, 
λέκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Προλογίζει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης

Συνομιλητές:
-Σεμπαϊδήν Καραχότζα, Πομάκος δημοσιογράφος (Κανάλι 6 Ξάνθης)
-Άγγελος Συρίγος, επίκουρος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


«ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ»

Εκδήλωση της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης 
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012
Στοά του βιβλίου - Αθήνα






Η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διοργάνωσε εκδήλωση για τη γλώσσα και την ταυτότητα  των Πομάκων  τη Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012, στις 6.00 μ.μ.  στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5 και Σταδίου).
Ομιλητές ήταν οι:
-Σεμπαϊδήν Καραχότζα, δημοσιογράφος
-Άγγελος Συρίγος, επίκουρος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,
-Γιώργος Μαυρομάτης, λέκτορας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Συντονιστής της συζήτησης:ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης

Η ίδια Γενική Διεύθυνση είχε πραγματοποιήσει δύο χρόνια πριν (27 Σεπτεμβρίου 2010) μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την ποντιακή διάλεκτο. Ο τίτλος της εκδήλωσης ήταν "Η Διάλεκτος των Ελλήνων του Πόντου", με ομιλητές εμένα, τον  φιλόλογο Χρίστο Δάλκο (ο οποίος ήταν συντονιστής της "Ομάδας Μελέτης Ποντιακού Ελληνισμού", μιας ομάδας μαθητών κατέγραψαν προφορικές μαρτυρίες στην ποντιακή, προσφέροντας έτσι πολύτιμο γλωσσικό υλικό για τη μελέτη της εν λόγω διαλέκτου) και τον Ν. Κοντοσόπουλο, πρώην διευθυντή του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, με θέμα "Ποντιακή διάλεκτος : Γιατί και για ποιον;"  Η δική μου παρέμβαση αναφερόταν στη σημασία των προφορικών μαρτυριών ως στοιχείων για την κατανόηση της ιστορίας.




Άγγελος Συρίγος: Ιστορικές συνιστώσες της μειονοτικής εκπαίδευσης




Ομιλία του Άγγελου Συρίγου
επίκουρου καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Προλογίζει ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης

«ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ»

Εκδήλωση της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης 
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012
Στοά του βιβλίου - Αθήνα


Η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διοργάνωσε εκδήλωση για τη γλώσσα και την ταυτότητα  των Πομάκων  τη Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012, στις 6.00 μ.μ.  στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5 και Σταδίου).
Ομιλητές ήταν οι:
-Σεμπαϊδήν Καραχότζα, δημοσιογράφος
-Άγγελος Συρίγος, επίκουρος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,
-Γιώργος Μαυρομάτης, λέκτορας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Συντονιστής της συζήτησης:ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης

Η ίδια Γενική Διεύθυνση είχε πραγματοποιήσει δύο χρόνια πριν (27 Σεπτεμβρίου 2010) μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την ποντιακή διάλεκτο. Ο τίτλος της εκδήλωσης ήταν "Η Διάλεκτος των Ελλήνων του Πόντου", με ομιλητές εμένα, τον  φιλόλογο Χρίστο Δάλκο (ο οποίος ήταν συντονιστής της "Ομάδας Μελέτης Ποντιακού Ελληνισμού", μιας ομάδας μαθητών κατέγραψαν προφορικές μαρτυρίες στην ποντιακή, προσφέροντας έτσι πολύτιμο γλωσσικό υλικό για τη μελέτη της εν λόγω διαλέκτου) και τον Ν. Κοντοσόπουλο, πρώην διευθυντή του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, με θέμα "Ποντιακή διάλεκτος : Γιατί και για ποιον;"  Η δική μου παρέμβαση αναφερόταν στη σημασία των προφορικών μαρτυριών ως στοιχείων για την κατανόηση της ιστορίας.




Σεμπαϊδήν Καραχότζα «Παλεύουμε να διατηρήσουμε την κληρονομιά των προγόνων μας»




Ομιλία του Πομάκου δημοσιογράφου
Σεμπαϊδήν Καραχότζα



«ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ»

Εκδήλωση της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012
Στοά του βιβλίου - Αθήνα


Η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διοργάνωσε εκδήλωση για τη γλώσσα και την ταυτότητα  των Πομάκων  τη Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012, στις 6.00 μ.μ.  στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5 και Σταδίου).

Ομιλητές ήταν οι:
-Σεμπαϊδήν Καραχότζα, δημοσιογράφος
-Άγγελος Συρίγος, επίκουρος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,
-Γιώργος Μαυρομάτης, λέκτορας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Συντονιστής της συζήτησης: ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης

Ακολούθησαν ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και τοποθετήσεις.

Η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε πραγματοποιήσει δύο χρόνια πριν (27 Σεπτεμβρίου 2010) μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την ποντιακή διάλεκτο. Ο τίτλος της εκδήλωσης ήταν "Η Διάλεκτος των Ελλήνων του Πόντου", με ομιλητές εμένα, τον  φιλόλογο Χρίστο Δάλκο (ο οποίος ήταν συντονιστής της "Ομάδας Μελέτης Ποντιακού Ελληνισμού", μιας ομάδας μαθητών κατέγραψαν προφορικές μαρτυρίες στην ποντιακή, προσφέροντας έτσι πολύτιμο γλωσσικό υλικό για τη μελέτη της εν λόγω διαλέκτου) και τον Ν. Κοντοσόπουλο, πρώην διευθυντή του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, με θέμα "Ποντιακή διάλεκτος : Γιατί και για ποιον;"  Η δική μου παρέμβαση αναφερόταν στη σημασία των προφορικών μαρτυριών ως στοιχείων για την κατανόηση της ιστορίας.



Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Ανθρώπινα δικαιώματα για λίγους ή για όλους;


Ανθρώπινα δικαιώματα
για λίγους ή για όλους


Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι ενεργά με το μειονοτικό ζήτημα της Θράκης και ειδικότερα με την προσπάθεια διάσωσης και ανάδειξης της γλώσσας και της ιδιαίτερης πολιτισμικής ταυτότητας των Ελλήνων Πομάκων της Θράκη έχω διαπιστώσει πως ορισμένοι κύκλοι δε χάνουν ευκαιρία να βγουν και να μιλήσουν για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη μεριά της ελληνικής πολιτείας και να ζητούν ακόμα και την παρέμβαση των ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Αυτό βέβαια θα μπορούσε και να είναι απόλυτα θετικό αν οι κύκλοι αυτοί δεν περιόριζαν την ευαισθησία τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μουσουλμάνων της Θράκης μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις και ακολουθούσαν αυτή την τακτική κάθε φορά που όντως καταπατείται ένα ανθρώπινο δικαίωμα αυτών των ανθρώπων.

Δυστυχώς όμως για έναν καθόλου ανεξήγητο λόγο οι κύκλοι αυτοί θυμούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα των μουσουλμάνων της Θράκης και γενικότερα της χώρας μας μόνο όταν για καθαρά εθνικούς λόγους εμποδίζεται ή και καταργείται μια ενέργεια εκείνων που συντάσσονται και συνεργάζονται με το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής. Για παράδειγμα όταν η ελληνική πολιτεία δεν αναγνωρίζει έναν σύλλογο Τούρκων της Θράκης ή δεν επιτρέπει την ίδρυση τους, αμέσως ορισμένοι ξεσηκώνονται και κατηγορούν το ελληνικό κράτος και καταφεύγουν στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη.

Προφανώς δε μπορούν ή δε θέλουν να καταλάβουν πως εκείνο που δε θέλει η ελληνική πλευρά δεν είναι να μην υπάρχει ένας τέτοιος σύλλογος αλλά οι δράσεις που ενδεχομένως θα αναπτύξουν τα μέλη του και η οποία πιθανότατα θα είναι ενάντια στην πατρίδα μας. Ακόμα όμως κι αν δεχτώ πως έχουν δίκιο, πως δηλαδή το ελληνικό κράτος δε θα έπρεπε να εμποδίζει την ίδρυση τέτοιων συλλόγων, δε μπορώ να καταλάβω γιατί μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις τους πιάνει μια τρομερή ευαισθησία αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αλήθεια, το να θέλει κανείς να διαφοροποιηθεί και να πει δημόσια πως δεν είναι Τούρκος αλλά Έλληνας Πομάκος κι αφού το κάνει, να δέχεται απειλές για τη ζωή των παιδιών του δεν είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος; Το να θέλουν μερικοί άνθρωποι να ιδρύσουν έναν πολιτιστικό σύλλογο Πομάκων κι αφού το κάνουν, να παρουσιάζονται ως προδότες σε όλα τα πομακοχώρια και μάλιστα να αναρτώνται και λίστες με τα ονόματα τους σε όλα τα τζαμιά δεν είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος; Το να βγαίνουν κάποιοι άνθρωποι στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και να μιλούν για Έλληνες Πομάκους κι ύστερα να βρίσκουν γρατζουνισμένες πόρτες και σκισμένα λάστιχα στα αυτοκίνητα τους δεν είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος; Το να θέλει μια μερίδα των μουσουλμάνων δημόσια ελληνόφωνα σχολεία για τα παιδιά τους και να μην τα έχουν με αποτέλεσμα το μειονοτικό σχολείο (ο θεός να το κάνει) να είναι η μοναδική τους λύση δεν είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος; Το να θέλουν όλοι σχεδόν οι μουσουλμάνοι νηπιαγωγεία στα χωριά τους αλλά να μην τα έχουν δεν είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος;

Ασφαλώς και όλα αυτά συνιστούν καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά ποτέ δεν είδα τις δημοκρατικές κατά τα άλλα αριστερές δυνάμεις να θίγουν αυτά τα θέματα και να είναι το ίδιο ευαίσθητες γιατί καταπατώνται βασικότατα ανθρώπινα δικαιώματα. Ναι, το να θέλει κάποιος να είναι Τούρκος και να μην του το επιτρέπει το κράτος είναι καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος και μπράβο σε εκείνους που το επισημαίνουν, εφόσον όμως είναι τόσο ευαίσθητοι σε τέτοια θέματα θα έπρεπε να κάνουν το ίδιο και με εκείνους τους μουσουλμάνους που αυτοπροσδιορίζονται ως οτιδήποτε άλλο εκτός από Τούρκοι, γιατί όμως δεν το κάνουν; Μήπως σε αυτή τη χώρα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν μόνο οι μουσουλμάνοι που δηλώνουν Τούρκοι και οι υπόλοιποι, οι μη Τούρκοι δεν έχουν;

Πρόσφατα μάλιστα με αφορμή την τροπολογία για τους ιεροδιδασκάλους άκουσα κάποιους να μιλάνε ακόμα και για καταπάτηση θρησκευτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών αλλά θα μου επιτρέψουν αυτό να το εκλάβω ως ανέκδοτο για να γελάσουμε. Μα είναι δυνατόν να έρχεται ένα κράτος να διορίζει ιεροδιδασκάλους ακόμα και στα ελληνόφωνα δημοτικά σχολεία ώστε τα μουσουλμανόπαιδα που φοιτούν εκεί να μπορούν να διδάσκονται τα θρησκευτικά τους και κάποιοι να μιλούν για καταπάτηση ανθρωπίνων ελευθεριών; Ίσα ίσα που εδώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, τα μουσουλμανόπαιδα δηλαδή που φοιτούν όχι σε μειονοτικό αλλά σε δημόσιο ελληνόφωνο σχολείο και που μέχρι σήμερα δε διδάσκονταν τα θρησκευτικά τους τώρα θα μπορούν να τα διδάσκονται. Είναι δυνατόν αυτό το πράγμα κάποιοι να το αποκαλούν καταπάτηση θρησκευτικών ελευθεριών;

Ας αφήσουν λοιπόν κάποιοι τις ψευτοπαλικαριές και τις ψευτοευαισθησίες τους κι σκεφτούν μόνο ένα πράγμα, ότι απευθύνονται σε ανθρώπους και όχι σε ζώα.

Σ. Καραχότζα      

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Νίγιε σμε Πομάτσι: Είμαστε Πομάκοι - Πομάκικο δελτίο ειδήσεων


Πομάκικο δελτίο ειδήσεων 08-02-2013


Έγκυρη ενημέρωση για τους Πομάκους της Ξάνθης
Από το τηλεοπτικό Κανάλι 6
Στην Ξάνθη

Με τον Πομάκο δημοσιογράφο
Σεμπαϊδήν Καραχότζα



Πομάκικο δελτίο ειδήσεων 05-02-2013



Πομάκικο δελτίο ειδήσεων 05-02-2013




Έγκυρη ενημέρωση για τους Πομάκους της Ξάνθης
Από το τηλεοπτικό Κανάλι 6
Στην Ξάνθη

Με τον Πομάκο δημοσιογράφο
Σεμπαϊδήν Καραχότζα

πομάκικο δελτίο ειδήσεων 01-02-13



πομάκικο δελτίο ειδήσεων 01-02-13



Έγκυρη ενημέρωση για τους Πομάκους της Ξάνθης
Από το τηλεοπτικό Κανάλι 6
Στην Ξάνθη

Με τον Πομάκο δημοσιογράφο
Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Βριτ Πομάτσι γκο ζναετ – Ειδήσεις στα πομάκικα




Πομάκικο δελτίο ειδήσεων 29 01 13



Έγκυρη ενημέρωση για τους Πομάκους της Ξάνθης
Από το τηλεοπτικό Κανάλι 6
Στην Ξάνθη

Με τον Πομάκο δημοσιογράφο
Σεμπαϊδήν Καραχότζα

Ντούμιμε πομάτσκι – Καθημερινό δελτίο ειδήσεων βλέπουν οι Πομάκοι στη γλώσσα τους



Πομάκικο δελτίο ειδήσεων 25-01-13


Έγκυρη ενημέρωση για τους Πομάκους της Ξάνθης
Από το τηλεοπτικό Κανάλι 6
Στην Ξάνθη

Με τον Πομάκο δημοσιογράφο
Σεμπαϊδήν Καραχότζα


Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2013

The imposed trilingualism and the making of illiteracy: The case of the Pomaks


Πώς η μειονοτική εκπαίδευση διαιωνίζει ανισότητες

Domna Michail, 
The imposed trilingualism and the making of illiteracy:
The case of the Pomaks in the mountainous area of Xanthi
Peri Thrakis” 2002, vol. 2, pp.271-289.

Μπορείτε να κατεβάσετε όλο το άρθρο
Σε μορφή PDF
Κάνοντας κλικ εδώ:

^
click here
to download the article
in  PDF

  
Δόμνα Μιχαήλ
Η επιβεβλημένη τριγλωσσία και η κατασκευή της αγραμματοσύνης: η περίπτωση των Πομάκων στην ορεινή περιοχή της Ξάνθης.
 “Περί Θράκης” 2002, τομ. 2, σελ. 271-289.


ΠΕΡΙΛΗΨΗ
       Το ζήτημα της εκπαίδευσης των μειονοτήτων μπορεί να εξεταστεί υπό το πρίσμα τριών τουλάχιστον διαφορετικών οπτικών. Της πολιτικής, η οποία αφορά τις σχέσεις εξουσίας στο εσωτερικό μιας κοινότητας και τις σχέσεις με τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, της ιστορικής, που εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο έχουν διαμορφωθεί αυτές οι σχέσεις δια μέσου ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, και της εκπαιδευτικής, η οποία αφορά ζητήματα μόρφωσης και κινητικότητας.
     Στην παρούσα εργασία προσέγγισα το ζήτημα της εκπαίδευσης των Πομάκων, προσπαθώντας να εστιάσω και στις τρεις αυτές διαστάσεις για να διαπιστώσω πολύ σύντομα το πόσο αλληλένδετες και αλληλοεξαρτώμενες είναι. Η πολυπλοκότητα του θέματος απαιτούσε ανάλυση των σχέσεων εξουσίας, που αναπτύχθηκαν στο εσωτερικό της κοινωνίας των Πομάκων της Ορεινής Ξάνθης κατά τη διάρκεια της πολυετούς και άδικης κοινωνικής τους απομόνωσης. Οι συνθήκες που αυτή η απομόνωση δημιούργησε αποτέλεσαν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη νοσηρών καταστάσεων κοινωνικής ανισότητας, εκφοβισμού και ανασφάλειας, που σαν φυσική συνέπεια οδήγησαν στην ανάπτυξη πολύπλοκων πελατειακών σχέσεων. Στις πελατειακές σχέσεις που αναπτύχθηκαν, βρίσκεται και ένα μεγάλο μέρος των απαντήσεων για τη στάση που κράτησαν οι Πομάκοι της Ορεινής Ξάνθης απέναντι στα δημόσια σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της περιοχής τους.
     Παραμένοντας στην πολιτική και ιστορική διάσταση του ζητήματος της εκπαίδευσης, δεν θα μπορούσα να αποφύγω να ανατρέξω σε θεωρίες περί εθνικισμού και εθνοτισμού και να εξετάσω τη θέση της εθνικής παιδείας στη διαδικασία της αναπαραγωγής και διάδοσης της ιδεολογίας του έθνους-κράτους και φυσικά τη θέση των κυρίαρχων, επίσημων και των περιφερειακών μειονοτικών γλωσσών στην εθνοποιητική διαδικασία.
    Οι θεωρίες σχετικά με την κοινωνιολογία της εκπαίδευσης και την ψυχολογία των μειονοτήτων, όπως και η ανάλυση του ρόλου του σχολείου ως παράγοντα κοινωνικοποίησης, με βοήθησαν στην κατανόηση και ανάλυση τόσο της ιδεολογίας, την οποία η επίσημη εκπαίδευση προβάλλει  στους μαθητές μέσω των φορέων του σχολικού προγράμματος, όσο και του τρόπου με τον οποίο οι μαθητές προσλαμβάνουν αυτήν την εμπειρία και αντιδρούν σ’ αυτήν. Η επιβεβλημένη τριγλωσσία στους Πομάκους φαίνεται να έχει συμβάλει στα μεγαλύτερα ποσοστά αναλφαβητισμού στη χώρα, σε χαμηλή οικονομική θέση, όπως επίσης και στην κοινωνική και πολιτισμική περιθωριοποίησή τους. Το εκπαιδευτικό σύστημα διαιωνίζει ανισότητες ανάμεσα σε αυτή τη μειονοτική μουσουλμανική ομάδα και τη χριστιανική πλειονότητα με το πρόσχημα παροχής ειδικής μειονοτικής εκπαίδευσης.
ΔΟΜΝΑ ΜΙΧΑΗΛ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Δόμνα Μιχαήλ γεννήθηκε στο Αργός Ορεστικό της Καστοριάς Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ισπανικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης ενώ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο του Manchester και διδακτορική διατριβή στο London School of Economics Διδάσκει Κοινωνική Ανθρωπολογία στα Τμήματα Βαλκανικών Σπουδών και Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινα του ΑΠΘ.
Ανάμεσα στα έργα της συμπεριλαμβάνονται: 
- Έθνος, εθνικισμός και εθνική συνείδηση, Σταμούλης, 2003.
- Η ιστορία της Greenpeace όπως την αφηγούνται οι ίδιοι οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της, Καστανιώτης, 1992.
- Κόσμοι που χάνονται, Σταμούλης, 2003.

  
"Περί Θράκης"
Επιστημονική περιοδική έκδοση
Το επιστημονικό περιοδικό με τίτλο Περί Θράκης έχει ως στόχο να ενθαρρύνει και να ενισχύσει τη μελέτη της τοπικής ιστορίας της Θράκης, ως ενιαίου γεωγραφικού χώρου που περιλαμβάνει την Ανατολική, Δυτική και Βόρεια Θράκη, της Κωνσταντινουπόλεως περιλαμβανομένης. Ο διεθνής χαρακτήρας της έκδοσης δημιουργεί τις προϋποθέσεις και για τη συνεργασία επιστημόνων από το εξωτερικό καθώς και για την προβολή της διαχρονικής και ενιαίας Θράκης και πέραν των ορίων της Ελλάδας. Η Επιστημονική Επιτροπή του περιοδικού είναι η ακόλουθη: Ιωάννης Χ. Αλεξανδρόπουλος, Απόστολος Αθ. Γλαβίνας, Νικόλαος Κατσάνης, Βασίλειος Κατσαρός, Μαρία Μαυρίδου, Αριστοτέλης Μέντζος, Μιχάλης Μερακλής, Ιωάννης Ταρνανίδης, Διαμαντής Τριαντάφυλλος, Κωνσταντίνος Χατζόπουλος.


Περί Θράκης - 2ος τόμος
Άρθρα: • Γύρω από κάποια εραλδικά εμβλήματα της Κωνσταντινούπολης (13ος- 15ος αιώνες) • Συλλογές παλαιών βιβλίων (16ου-19ου αιώνα) στη Σαμοθράκη • Τρία έγγραφα από τη Νομική Συναγωγή του πατριάρχη Ιεροσολύμων Δοσίθεου για την εκκλησιαστική ιστορία της Ξάνθης κατά το 17ο αιώνα • Κατάλογος των μητροπολιτών Σωζοπόλεως κατά τον 17ο αιώνα • Περί του μονυδρίου Αγίου Αθανασίου Αλωνίων Σαμοθράκης • Ο Γεώργιος Βιζυηνός ως επιστήμων • Μεταρρυθμίσεις στην επαρχία Ανδριανούπολη: Τα οθωμανικά αρχεία για την τοπική αυτοδιοίκηση κατά την περίοδο του Τανζιμάτ (1839-1878) • Η ονομασία της συνοικίας Μητρόπολης Ξάνθης κατά τους οθωμανικούς χρόνους • Οι τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Δημητρίου στα Κιμμέρια Ξάνθης • Ο εορτασμός της Αντριάδας στο Καβακλή της Ανατολικής Ρωμυλίας • Πρωτογενές λαογραφικό υλικό της Θράκης • Η επιβεβλημένη τριγλωσσία και η κατασκευή της αγραμματοσύνης: Η περίπτωση των Πομάκων της ορεινής Ξάνθης.


Για να προμηθευτείτε τον τόμο αυτό σε έντυπη μορφή,
 μπορείτε να απευθυνθείτε στο:

Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης
Μπότσαρη 20,  Ξάνθη 67100
Ηλεκτρονική διεύθυνση: pakethra@gmail.com
Τηλέφωνο: 2541073808

Ιστοσελίδα: http://pakethra.gr

Η έναρξη του ρωσοτουρκικού Πολέμου στην οροσειρά της Ροδόπης



Το «μαύρο» 1877 για Ξάνθη και Ροδόπη!


 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 Το 1877, χρονιά έναρξης του ρωσοτουρκικού πολέμου, ήταν μια «μαύρη χρονιά» για τις περιοχές της Ξάνθης και της Ροδόπης. Οι Τούρκοι μπέηδες, εξαγριωμένοι και ασύδοτοι, δεν λογάριαζαν ούτε μεταρρυθμίσεις ούτε ανθρώπινα δικαιώματα ούτε ισονομίες και ισοπολιτείες.
          Οι προξενικές αναφορές, μαρτυρούν το κλίμα τρόμου που επικρατούσε, όχι μόνο από τη ληστοκρατία, αλλά και από τις αυθαιρεσίες της Οθωμανικής διοίκησης. Ακριβώς εξαιτίας της κακής πορείας του πολέμου για την Τουρκία, είχε αρχίσει η διάλυση των στρατιωτικών μονάδων και οι λιποτάκτες κατέφευγαν στα βουνά επιδιδόμενοι σε ληστείες και φόνους. Οι κάμποι και τα βουνά της Θράκης, είχαν γεμίσει από λιποτάκτες, λογής- λογής άτακτους και Κιρκάσιους.
  Ο Έλληνας πρόξενος της Καβάλας Αρ. Παπαδόπουλος, ένας δραστήριος και εργατικός διπλωμάτης, που επόπτευε τις περιοχές Καβάλας Δράμας, Ξάνθης και Ροδόπης, έστειλε πολλές εκθέσεις καταμαρτυρώντας την ατμόσφαιρα τρομοκρατίας για τους Χριστιανικούς πληθυσμούς των δύο Θρακικών περιοχών.
          Στις 23 Μαΐου 1877 με έκθεσή του προς τον Έλληνα Πρόξενο της Θεσσαλονίκης περιγράφει τον εν ψυχρώ βιασμό ενός Έλληνα 30 ετών στη Γενησαία από έξι μπέηδες της Ξάνθης. Ο άτυχος Έλληνας, που το όνομά του αναφέρεται στην έκθεση, μορφωμένος και ικανός δούλευε στο μαγαζί ενός Τούρκου της Γενησαίας, με τον οποίο όπως φαίνεται είχαν διαφορές οι μπέηδες. Προ του βιασμού, μαστίγωσαν τον άτυχο Έλληνα που πλήρωνε για λογαριασμό του αφεντικού του. Αλλά τα… ανδραγαθήματα αυτών των συγκεκριμένων μπέηδων, δεν σταματούν σ΄ αυτή τη βδελυρή πράξη. Κατά τον Παπαδόπουλο:
          «Οι ίδιοι κατηγορούμενοι Βέιδες μεταβάντες κατά την εις Γκιουμουρτζίναν απουσίαν του Αρχιερέως Ξάνθης, χάριν διασκεδάσεως μετέβησαν εις το Ιχθυοτροφείον  Βορούς(Σ.Σ. η λίμνη του Πόρτο Λάγους) ένθα υπάρχει μικρά Εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Κατά την ώραν της ευθυμίας των αφήρεσαν μεγάλην εικόνα της Παναγίας εκ του ειρημένου Ναού και έθηκαν αυτήν επί σκοπώ βολής, κατά της οποίας αφού έρριψαν υπέρ τας 50 βολίδας και απέτυχον, έλαβαν την εικόνα και κατέσχισαν αυτήν εις πείσμα δια των γιαταγανίων των, ουδεμία δε καταγγελία εγένετο κατ’ αυτών δια την κακούργον τοιαύτην πράξιν των, συνεπεία απειλητικών ενεργειών των εν Ξάνθη Βέιδων προς τους εκείσε Χριστιανούς».
          Στις 26 Σεπτεμβρίου 1877 ο Παπαδόπουλος με έκθεσή του (αριθμ. Πρωτ. 437) καταγγέλλει σειρά κακουργημάτων από 400 λιποτάκτες, Κιρκάσιους και άτακτους Οθωμανούς που ζούσαν κρυμμένοι στα απάτητα δάση του Κοτζά Ορμάν και καταδυνάστευαν Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Ανάμεσα στα άλλα αναφέρει ότι στις 14 Σεπτεμβρίου ο Μιχαήλ Σχοινοποιός κάτοικος Ξάνθης επιστρέφοντας από την εβδομαδιαία αγορά του Σαρή Σαμπάν (σήμερα Χρυσούπολη) συνελήφθη στο Νέστο, όπου όχι μόνο ληστεύθηκε, αλλά ακρωτηριάσθηκε σε πολλά σημεία του σώματός του και τελικά  εκτελέσθηκε από τους ληστές.
          Την επομένη 15 Σεπτεμβρίου στο δημόσιο δρόμο στις όχθες του Νέστου κοντά στην Ξάνθη συνέλαβαν δύο Χριστιανούς τους λήστεψαν, έκοψαν τα κεφάλια τους και τα πέταξαν στον ποταμό!
          Στις 16 του μηνός- πάντα κατά τον Παπαδόπουλο- κοντά στην Ξάνθη Οθωμανοί χωρικοί που είχαν διαφορές σκότωσαν τον δικηγόρο Μουράτ Χότζια. Η τοπική αρχή της Ξάνθης συνέλαβε Χριστιανούς οι οποίοι για να απελευθερωθούν πλήρωναν όσα τους ζητούσε ο καϊμακάμης.
          Την άλλη μέρα στην αγορά της Ξάνθης πολυάριθμη ομάδα Οθωμανών με ξύλα και ρόπαλα ξυλοκόπησε τον ξυλουργό Όθωνα Μανούσο και τον αδελφό του Ιωάννη.
          Στην ίδια αναφορά ο Παπαδόπουλος σημειώνει ότι η κατάσταση των κατοίκων της Μαρώνειας εξακολουθεί να είναι οικτρή και ιδίως μετά τη μετάβαση εκεί δυνάμεως ιππικού για την καταδίωξη υποτίθεται της ληστείας. Οι Τούρκοι, το πρώτο πράγμα που έκαναν μόλις έφτασαν εκεί, ήταν να ρίξουν τα άλογά τους στα αλώνια, όπου οι Μαρωνίτες είχαν συναγμένα όλα τα δημητριακά τους. Τα άλογα φυσικά, κατέφαγαν τα πάντα. Οι Τούρκοι στρατιώτες χρειάζονταν για τη διατροφή τους 80 ερίφια ημερησίως «και ετυρράνησαν δι’ όλων των βανδαλικών βασάνων τας οποίας οι Ιεροκριταί εν Ισπανία μετεχειρίζοντο, πάντας τους κατοίκους Χριστιανούς από 15-80 ετών κρεμώντες αυτούς εκ των ποδών, θλίβοντες τους κροτάφους δια πιεστικών ξυλίνων εργαλείων, θέτοντες επί των μασχαλών αυτών ζέοντα ωά και ταύτα όπως αναγκαστικώς είπωσιν ότι ετροφοδότουν τους ληστάς. Αφού δε κατά σειράν υπέβαλον όλους τους κατοίκους υπό τιμωρίαν εξελέξαντες τους πλουσιωτέρους απήγαγον εις χωρίον (… δυσανάγνωστο το όνομα του χωριού) δια σκοπόν φορολογίας, αφήσαντες εις την πόλιν, μόνον γέροντας, γυναίκας και κοράσια και ανάλογον αριθμόν αισχροβίων χωροφυλάκων οίτινες ήδη διαπράττουσι τα αίσχιστα κατά παίδων και γυναικών και διαρπάζουσι πάν το προστυχόν εκ των ατυχών τούτων Χριστιανών κατοίκων».

  
Η Γενησέα Ξάνθης
  
Στις 5 Δεκεμβρίου 1877[1] έστειλε στο υπουργείο Εξωτερικών, έκθεση με την ακόλουθη μεταξύ άλλων περιγραφή:
          «… Την Τρίτην της παρελθούσης εβδομάδος ημέραν της εβδομαδιαίας αγοράς Γενιτζέ (σημερινή Γενησέα) 60 περίπου λιποτάκται ζεϊμπέκοι και Κιρκάσιοι καταλαβόντες την μεταξύ της πόλεως Ξάνθης και Γενιτζέ οδόν συνέλαβον και ελήστευσαν κατά πρώτον τον επιστρέφοντα εις Ξάνθην έμπορον Ιωάννην Λέρογλουν τραυματίσαντες αυτόν προηγουμένως θανασίμως δια πυροβόλων όπλων. Είτα την αυτήν ημέραν περί το εσπέρας εν τη αυτή οδώ συνέλαβον περί τους 20 άλλους Χριστιανούς κατοίκους της Ξάνθης εμπόρους και βιομηχάνους επιστρέφοντας και τούτους εις την πόλιν των εκ της αγοράς Γενιτζέ και ελήστευσαν πάντας αφέντες αυτούς εντελώς γυμνούς και τους οποίους εκράτησαν δεμένους εν τη οδώ μέχρι της νυκτός όπως μην εγκαίρως μεταβώσιν εις Ξάνθην και ειδοποιηθώσιν αι Αρχαί.
          Εις τα χωρία της επαρχίας Ξάνθης μέχρι Γκιουμουρτζίνας, ως ο εν Ξάνθη Προξ. Πράκτωρ με πληροφορεί, πλείστοι όσοι φόνοι Χριστιανών συμβαίνουσι καθ έκάστην και ληστείαι υπό των δεσποζόντων ήδη του τόπου λιποτακτών και μύριαι βιαιοπραγίαι υπό των οργάνων της Κυβερνήσεως δια την είσπραξιν των φόρων και εράνων».       

 Παλαιά καρτ ποστάλ της Κομοτηνής

Η σειρά της Κομοτηνής στα δεινά

          Η σειρά της Κομοτηνής να δεινοπαθήσει από στίφη φανατικών Τούρκων, ήρθε στις 3 Ιουλίου 1877. Ήταν μια «μαύρη μέρα» άγνωστη σήμερα στους πολλούς. Το χρονικό της, διέσωσε ο ακάματος Πρόξενος της Καβάλας Αρ. Παπαδόπουλος με ενημερωτική και αναλυτική αναφορά του προς τον Πρόξενο της Θεσσαλονίκης, με αριθμ. Πρωτ. 267, γραμμένη στις 9 Ιουλίου 1877. Είναι θα έλεγε κανείς, χρησιμοποιώντας σημερινούς όρους, ένα συγκλονιστικό και περιεκτικό ρεπορτάζ. Συγκεκριμένα έγραφε:
          «Λαμβάνω την τιμήν να φέρω εις γνώσιν υμών ότι την 3 τρέχοντος μηνός εν Γκιουμουρτζίνη οι φανατικώτεροι Μουσουλμάνοι κάτοικοι συνωμόσαντες όπως διαπράξωσιν λεηλασίας κατά των περιουσιών των συμπολιτών αυτών Χριστιανών, διέταξαν περί την μεσημβρίαν φανατικοί Μουσουλμάνοι κήρυκα, όστις περιελθών την πόλιν εκήρυξεν ότι συνεπεία τηλεγραφήματος της Υψ. Πύλης ανεπετάσθη το Σαντζιάκ Σερίφ και ότι κατά συνέπειαν πας πιστός Μουσουλμάνος δυνάμενος να φέρη όπλα υποχρεούται αμέσως να οπλισθή και δράμη υπέρ του Έθνους. Ευθύς όθεν άπαντες οι εν τη πόλει Γκιουμουρτζίνης φανατικοί Μουσουλμάνοι, ηγουμένων των υπαλλήλων του Διοικητηρίου ευρέθησαν οπλισμένοι προς αναχώρησιν, δυστυχώς ουχί δια να μεταβώσιν εις το πεδίον της μάχης, αλλ΄ όπως λεηλατήσωσι τους συμπολίτας αυτών Χριστιανούς και διαπράξωσιν μυρίας δηώσεις προς κορεσμόν του πάθους του φανατισμού των και δη διαιρεθέντες εις ομάδας ανά 5-8-12 ήρχισαν να περιτρέχωσιν τας Χριστιανικάς συνοικίας, να θραύουν τας θύρας των οικιών και να βιάζωσιν τους εν αυταίς ευρισκομένους ίνα τοις δώσωσιν όπλα και χρήματα, να αρπάζωσι τους ίππους και τους ημιόνους των, να κτυπώσιν ανηλεώς τους ανθισταμένους και να διαπράττωσιν πλείστα εγκλήματα και ταύτα επί παρουσία του ανικάνου εκείσε Διοικητού. Μετά πεντάωρον δε λεηλασίαν και αρπαγήν αι διάφοροι ομάδες αύται των κακούργων απεχώρησαν δια τα παραπλήσια Χριστιανικά χωρία, όπου και διέπραξαν ανηκούστους βιαιοπραγίας, δηώσεις κατά των δυστυχών Χριστιανών χωρικών, εκάστη δε ομάς τούτων κατελάμβανε ανά έν χωρίον επολιόρκει αυτό και δι’ απειλών ελάμβανε όσα χρήματα εζήτει, είτα εισέβαλεν εις αυτό και ήρπαζε πάν το προστυχόν όπως ίππους, όνους, ημιόνους, βόας, καζάνια, τεντζερέδες και λοιπά, έδερεν ανηλεώς αυτούς, εβίαζε γυναίκας και παρθένους. Κατόπιν μετέβαινεν εις άλλο Χριστιανικό χωρίον και διέπραττον αύθις τα αυτά κακουργήματα. Τα Χριστιανικά χωρία Σαλή Κουτζιούκ-κιοϊ(σημερινό Κόσμιο), Χατζηλάρ (σημερινοί Προσκυνητές), Κουσλανλή(σημερινή Ξυλαγανή), Καραγάτζ-κιοϊ (σημερινή Διώνη), Χιρκάς (σημερινή Κίρκη) και Καλαϊντζή- Ντερέ (τα εγκαταλελειμμένα Κασσιτερά) υπέφερον τα πάνδεινα και μέχρι τούτης της στιγμής υποφέρουσιν, ένεκεν της αδιαφορίας της Τοπικής Αρχής Γκιουμουρτζίνης».              
          Η Θράκη σήκωνε το βαρύ σταυρό του μαρτυρίου της.