Πομάκοι στη Θράκη - Η ζωντανή γλώσσα τους
ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΟΜΑΚΙΚΑ (ΜΑΘΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ)
Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,
Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
ΚΕΙΜΕΝΟ
FAF MECHITENE
María: Kakná právish, Engín?
Engín: Húbbe som alá si som ne právil dérsevese.
María: Óti si ne právil dérsevete?
Engín: Svídeno mi bésho. Tï stóri li si gi?
María: Íshtish li da ti gi dam?
Engín: Ho, íshtom. Trâbava bórzho da gi píshom.
María: Na, zômi teftérese. Akú so ne séshtash nâkvo, pîtay mo.
Engín: Kakná ye isazí zhóso si písala?
María: Písala som kaknáta ishtâsho dáskalïyeta.
Engín: Tamám. Kakná drúgo imâhme za búgün?
María: Ímame mlógo rábatï. Néma da zaftásash da gi píshash.
Engín: Néma zaráre. Húbof ye denôs, mózha da ídeme da so rastîpame.
María: Háne! Azám néma da právime dérse. She igróme tópa.
Engín: Sas katrâh druzâh she da igróme?
María: Sas Niháta, sas Yórga, sas Eléni i Reyhána.
Engín: Háyde da gi rúkneme, da so razdelíme na grúpove.
María: Vídem íde Nihát.
Engín: Kakná stánava, Nihát, she varvíme li na rastîpanye?
Nihat: Isâ mi kázha dáskalïyeta óti néma da varvíme.
María: Isâ ti so zarî pepelót, Engín. Trâbava da go píshas bórzho.
Engín: Dáy si mi teftérete.
Nihát: Hátte, tsónka zílen.
Engín: Ftu, attsâ she si písavom dérsevene faf dumá.
María: Íshtish li da dóydesh faf dumá, kugána so púsneme at mechítese, da stórime dérsevene nannó?
Engín: Kak da ne íshtom?
María: She to châkom. She slúshame i pésne.
Engín: Húbbe. She da dóydom sahát üch buchüktá.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Μαρία: Τι κάνεις, Εγκήν;
Εγκήν: Καλά είμαι αλλά δεν έχω κάνει τα μαθήματά μου.
Μαρία: Γιατί δεν έκανες τα μαθήματά σου;
Εγκήν: Βαριόμουνα. Εσύ τα έκανες;
Μαρία: Θέλεις να σου τα δώσω;
Εγκήν: Ναι, θέλω. Πρέπει γρήγορα να τα γράψω.
Μαρία: Να, πάρε τα τετράδια. Αν δεν καταλαβαίνεις κάτι, ρώτησέ με.
Εγκήν: Τι είναι αυτό που έχεις γράψει;
Μαρία: Έχω γράψει ό,τι ήθελε η δασκάλα.
Εγκήν: Εντάξει. Τι άλλο είχαμε για σήμερα;
Μαρία: Έχουμε πολλά πράγματα. Δε θα προλάβεις να τα γράψεις.
Εγκήν: Δεν πειράζει. Είναι ωραία μέρα, μπορεί να πάμε για περίπατο (εκδρομή).
Μαρία: Μακάρι! Τότε δε θα κάνουμε μάθημα. Θα παίξουμε μπάλα.
Εγκήν: Με ποιους άλλους θα παίξουμε;
Μαρία: Με το Νιχάτ, με το Γιώργο, με την Ελένη και το Ρεϊχάν.
Εγκήν: Άντε να τους φωνάξουμε, να χωριστούμε σε ομάδες.
Μαρία: Βλέπω έρχεται ο Νιχάτ.
Εγκήν: Τι έγινε, Νιχάτ, θα πάμε εκδρομή;
Νιχάτ: Τώρα μου είπε η δασκάλα ότι δεν πρόκειται να πάμε.
Μαρία: Τώρα την έβαψες, Εγκήν. Πρέπει να το γράψεις γρήγορα.
Εγκήν: Δώσε μου τα τετράδια.
Νιχάτ: Άντε, χτυπάει το κουδούνι.
Εγκήν: Φτου, από δω και πέρα, θα γράφω τα μαθήματά μου στο σπίτι.
Μαρία: Θέλεις να έρθεις στο σπίτι μου, όταν θα φύγουμε από το σχολείο, να κάνουμε τα μαθήματα μαζί;
Εγκήν: Kak da ne íshtom?
Μαρία: She to châkom. She slúshame i pésne.
Εγκήν: Húbbe. She da dóydom sahát üch buchüktá.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Nóvï réchkï (Νέες Λέξεις)
ders = μάθημα
svídeno mi bésho = βαριόμουνα
svídeva mi so = βαριέμαι
vídi mi so = έχω όρεξη
trâbava = χρειάζεται, πρέπει
teftér = τετράδιο
nâkvo, nâko = κάτι
zhóso = αυτό, το οποίο
tamám = εντάξει
búgün = σήμερα
zaftásavom = φτάνω, προλαβαίνω
rastîpom so = κάνω περίπατο
rastîpanye = περίπατος
háne = μακάρι
rúkom = καλώ, φωνάζω
razdélem = διαχωρίζω, χωρίζω
zarî ti so pepelót = την έβαψες (σκεπάστηκε η στάχτη σου)
grup = ομάδα
hátte = πάμε
tsónkοm = χτυπώ, κουδουνίζω
zil = κουδούνι
attsâ (ad isâ) = από αυτή τη στιγμή
nannó = μαζί
üch buchüktá = τρεις και μισή
da bahtésh = να χτυπάς, να βασανίζεις (ρ. bóhtam)
pribívom = σκοτώνω
lózhom = λέω ψέματα
mávem = κοροϊδεύω, ξεγελώ
krádom = κλέβω
valésavom = προσέχω
károm = οδηγώ
ichkîye = αλκοολούχα ποτά
ΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ
- Óti si ne právil dérsevete?
- Svídeno mi bésho.
- Íshtish li da ti gi dam?
- Ho, íshtom.
- Kakná ye isazí zhóso si písala?
- Písala som kakná ta ishtâsho dáskalïyeta.
- Kakná drúgo imâhme za búgün?
- Ímame mlógo rábatï.
- Sas katrâh drúzâh she da igróme?
- Sas Niháta, sas Yiórga, sas Eléni i Reyhána.
- She varvíme li na rastîpanye?
- Néma da varvíme.
- Íhstish li da dóydesh faf dumá, kugána so púsneme at mechítese?
- Kak da ne íshtom?
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ
Dúmite Pomátsko! - Μιλήστε πομάκικα
Πρέπει…
Trâbava da slúshash máyko i bubáykoti = Πρέπει να ακούς τη μητέρα σου και τον πατέρα σου
Trâbava da dragóvash Alláha = Πρέπει να αγαπάς το Θεό
Trâbava da pomágash na fukarîne = Πρέπει να βοηθάς τους
Trâbava da rábatish na zhïvótate = Πρέπει να βοηθάς στη ζωή σου
Trâbava da slúshash stárehne = Πρέπει να ακούς τους ηλικιωμένους
Trâbava da pyesh prâsno = Πρέπει να πίνεις γάλα
Trâbava da valésavash faf pótene = Πρέπει να προσέχεις στο δρόμο
Δεν πρέπει…
Ne trâbava da bahtésh hayvánene = Δεν πρέπει να χτυπάς τα ζώα
Ne trâbava da pribívash insána = Δεν πρέπει να σκοτώνεις ανθρώπους
Ne trâbava da lózhash = Δεν πρέπει να λες ψέματα
Ne trâbava da kradésh = Δεν πρέπει να κλέβεις
Ne trâbava da razvόrtash = Δεν πρέπει να κοροϊδεύεις
Ne trâbava da yedésh konsérvï = Δεν πρέπει να τρως κονσέρβες
Ne trâbava da pyesh rakîye agá kárash = Δεν πρέπει να πίνεις αλκοόλ όταν οδηγείς
* Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα, UCHEM SO POMATSKO - Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
Διαβάστε και άλλα μαθήματα πομακικής στους ακόλουθους συνδέσμους:
ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΟΜΑΚΙΚΑ (ΜΑΘΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ)
Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΜΑΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,
Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Δείτε πρώτα το μάθημα σε βίντεο
και μετά διαβάστε τη μετάφραση, το λεξιλόγιο και τη γραμματική
ΚΕΙΜΕΝΟ
FAF MECHITENE
María: Kakná právish, Engín?
Engín: Húbbe som alá si som ne právil dérsevese.
María: Óti si ne právil dérsevete?
Engín: Svídeno mi bésho. Tï stóri li si gi?
María: Íshtish li da ti gi dam?
Engín: Ho, íshtom. Trâbava bórzho da gi píshom.
María: Na, zômi teftérese. Akú so ne séshtash nâkvo, pîtay mo.
Engín: Kakná ye isazí zhóso si písala?
María: Písala som kaknáta ishtâsho dáskalïyeta.
Engín: Tamám. Kakná drúgo imâhme za búgün?
María: Ímame mlógo rábatï. Néma da zaftásash da gi píshash.
Engín: Néma zaráre. Húbof ye denôs, mózha da ídeme da so rastîpame.
María: Háne! Azám néma da právime dérse. She igróme tópa.
Engín: Sas katrâh druzâh she da igróme?
María: Sas Niháta, sas Yórga, sas Eléni i Reyhána.
Engín: Háyde da gi rúkneme, da so razdelíme na grúpove.
María: Vídem íde Nihát.
Engín: Kakná stánava, Nihát, she varvíme li na rastîpanye?
Nihat: Isâ mi kázha dáskalïyeta óti néma da varvíme.
María: Isâ ti so zarî pepelót, Engín. Trâbava da go píshas bórzho.
Engín: Dáy si mi teftérete.
Nihát: Hátte, tsónka zílen.
Engín: Ftu, attsâ she si písavom dérsevene faf dumá.
María: Íshtish li da dóydesh faf dumá, kugána so púsneme at mechítese, da stórime dérsevene nannó?
Engín: Kak da ne íshtom?
María: She to châkom. She slúshame i pésne.
Engín: Húbbe. She da dóydom sahát üch buchüktá.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Μαρία: Τι κάνεις, Εγκήν;
Εγκήν: Καλά είμαι αλλά δεν έχω κάνει τα μαθήματά μου.
Μαρία: Γιατί δεν έκανες τα μαθήματά σου;
Εγκήν: Βαριόμουνα. Εσύ τα έκανες;
Μαρία: Θέλεις να σου τα δώσω;
Εγκήν: Ναι, θέλω. Πρέπει γρήγορα να τα γράψω.
Μαρία: Να, πάρε τα τετράδια. Αν δεν καταλαβαίνεις κάτι, ρώτησέ με.
Εγκήν: Τι είναι αυτό που έχεις γράψει;
Μαρία: Έχω γράψει ό,τι ήθελε η δασκάλα.
Εγκήν: Εντάξει. Τι άλλο είχαμε για σήμερα;
Μαρία: Έχουμε πολλά πράγματα. Δε θα προλάβεις να τα γράψεις.
Εγκήν: Δεν πειράζει. Είναι ωραία μέρα, μπορεί να πάμε για περίπατο (εκδρομή).
Μαρία: Μακάρι! Τότε δε θα κάνουμε μάθημα. Θα παίξουμε μπάλα.
Εγκήν: Με ποιους άλλους θα παίξουμε;
Μαρία: Με το Νιχάτ, με το Γιώργο, με την Ελένη και το Ρεϊχάν.
Εγκήν: Άντε να τους φωνάξουμε, να χωριστούμε σε ομάδες.
Μαρία: Βλέπω έρχεται ο Νιχάτ.
Εγκήν: Τι έγινε, Νιχάτ, θα πάμε εκδρομή;
Νιχάτ: Τώρα μου είπε η δασκάλα ότι δεν πρόκειται να πάμε.
Μαρία: Τώρα την έβαψες, Εγκήν. Πρέπει να το γράψεις γρήγορα.
Εγκήν: Δώσε μου τα τετράδια.
Νιχάτ: Άντε, χτυπάει το κουδούνι.
Εγκήν: Φτου, από δω και πέρα, θα γράφω τα μαθήματά μου στο σπίτι.
Μαρία: Θέλεις να έρθεις στο σπίτι μου, όταν θα φύγουμε από το σχολείο, να κάνουμε τα μαθήματα μαζί;
Εγκήν: Kak da ne íshtom?
Μαρία: She to châkom. She slúshame i pésne.
Εγκήν: Húbbe. She da dóydom sahát üch buchüktá.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Nóvï réchkï (Νέες Λέξεις)
ders = μάθημα
svídeno mi bésho = βαριόμουνα
svídeva mi so = βαριέμαι
vídi mi so = έχω όρεξη
trâbava = χρειάζεται, πρέπει
teftér = τετράδιο
nâkvo, nâko = κάτι
zhóso = αυτό, το οποίο
tamám = εντάξει
búgün = σήμερα
zaftásavom = φτάνω, προλαβαίνω
rastîpom so = κάνω περίπατο
rastîpanye = περίπατος
háne = μακάρι
rúkom = καλώ, φωνάζω
razdélem = διαχωρίζω, χωρίζω
zarî ti so pepelót = την έβαψες (σκεπάστηκε η στάχτη σου)
grup = ομάδα
hátte = πάμε
tsónkοm = χτυπώ, κουδουνίζω
zil = κουδούνι
attsâ (ad isâ) = από αυτή τη στιγμή
nannó = μαζί
üch buchüktá = τρεις και μισή
da bahtésh = να χτυπάς, να βασανίζεις (ρ. bóhtam)
pribívom = σκοτώνω
lózhom = λέω ψέματα
mávem = κοροϊδεύω, ξεγελώ
krádom = κλέβω
valésavom = προσέχω
károm = οδηγώ
ichkîye = αλκοολούχα ποτά
ΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ
- Óti si ne právil dérsevete?
- Svídeno mi bésho.
- Íshtish li da ti gi dam?
- Ho, íshtom.
- Kakná ye isazí zhóso si písala?
- Písala som kakná ta ishtâsho dáskalïyeta.
- Kakná drúgo imâhme za búgün?
- Ímame mlógo rábatï.
- Sas katrâh drúzâh she da igróme?
- Sas Niháta, sas Yiórga, sas Eléni i Reyhána.
- She varvíme li na rastîpanye?
- Néma da varvíme.
- Íhstish li da dóydesh faf dumá, kugána so púsneme at mechítese?
- Kak da ne íshtom?
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ
Dúmite Pomátsko! - Μιλήστε πομάκικα
Πρέπει…
Trâbava da slúshash máyko i bubáykoti = Πρέπει να ακούς τη μητέρα σου και τον πατέρα σου
Trâbava da dragóvash Alláha = Πρέπει να αγαπάς το Θεό
Trâbava da pomágash na fukarîne = Πρέπει να βοηθάς τους
Trâbava da rábatish na zhïvótate = Πρέπει να βοηθάς στη ζωή σου
Trâbava da slúshash stárehne = Πρέπει να ακούς τους ηλικιωμένους
Trâbava da pyesh prâsno = Πρέπει να πίνεις γάλα
Trâbava da valésavash faf pótene = Πρέπει να προσέχεις στο δρόμο
Δεν πρέπει…
Ne trâbava da bahtésh hayvánene = Δεν πρέπει να χτυπάς τα ζώα
Ne trâbava da pribívash insána = Δεν πρέπει να σκοτώνεις ανθρώπους
Ne trâbava da lózhash = Δεν πρέπει να λες ψέματα
Ne trâbava da kradésh = Δεν πρέπει να κλέβεις
Ne trâbava da razvόrtash = Δεν πρέπει να κοροϊδεύεις
Ne trâbava da yedésh konsérvï = Δεν πρέπει να τρως κονσέρβες
Ne trâbava da pyesh rakîye agá kárash = Δεν πρέπει να πίνεις αλκοόλ όταν οδηγείς
* Από το βιβλίο του Ν.Θ.Κόκκα, UCHEM SO POMATSKO - Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Έκδοση: Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, Ξάνθη 2004
Διαβάστε και άλλα μαθήματα πομακικής στους ακόλουθους συνδέσμους:
Μάθημα 1ο
Kak to zavót? – Πώς σε λένε;
Μάθημα 2ο
Náshono kóte – Η γάτα μας
Μάθημα 3ο
Dechyána igrót na gradínono - Τα παιδιά παίζουν στην αυλή
Μάθημα 4ο
Faf dumá - Στο σπίτι
Μάθημα 5ο
Dve mómï na pótene – Δύο κορίτσια στο δρόμο
Μάθημα 6ο
KAMATNATA HANA – H ΟΜΟΡΦΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Μάθημα 8ο
Stára pishtélka – Η παλιά φλογέρα
Μάθημa 9ο
Faf rábatono – Στη δουλειά
