ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΙ
Chúka si glavóno sas dva kámenä.
Χτυπάει το κεφάλι του με δυο πέτρες.
Έχει μετανιώσει πάρα πολύ για κάτι.
Íde tatrálkata.
‘Έρχεται η κουδουνίστρα (ο πολυλογάς).
Κουδουνίστρα αποκαλούμε εκείνον που μιλάει πάρα πολύ κι όταν τον δούμε να έρχεται λέμε την παραπάνω φράση.
Íma chôrve faf gazáne.
Έχει σκουλήκια στον κώλο.
Αυτή τη φράση την λέμε συνήθως για τα ζωηρά παιδιά που δεν κάθονται ήσυχα ή για όποιον προσπαθεί συνεχώς να βρίσκεται σε δουλειά γιατί βαριέται ή δεν του αρέσει το καθισιό.
Íma kótishe úshï.
Έχει αφτιά γάτας.
Ακούει πολύ εύκολα τα πάντα ακόμα και πράγματα που είναι δύσκολο ή αδύνατο να τα ακούσει.
Na páda na garbáne.
Δεν πέφτει στην πλάτη.
Αυτό το λέμε για εκείνον που δεν υποχωρεί ποτέ. Πάντα ισχυρίζεται ότι έχει δίκιο ακόμα κι όταν ξέρει ότι έχει άδικο και πάντα θέλει η δική του γνώμη να θεωρείται η σωστότερη όλων και όλοι να συμφωνούν μαζί του.
Na kiyamét pat krívono krúsho.
Στη συντέλεια του κόσμου κάτω απ’ τη στραβή αχλαδιά (δηλαδή ποτέ).
Sedí kákta mókro kóte.
Κάθεται σαν βρεγμένη γάτα.
Κάθεται φοβισμένος γιατί έκανε κάτι άπρεπο και μοιραία περιμένει να τημωρηθεί γι’ αυτό.
Shóta kákta mushká.
Ψαχουλεύει σαν ποντίκι.
Ψάχνει να βρει κάτι αλλά με πολύ προσοχή και πολύ προσεκτικές κηνήσεις για να μην γίνει αντιληπτός από κανέναν.
Slédi mo katá apáshka.
Με ακολουθεί σαν ουρά.
Είναι μια φράση την οποία συνήθως χρισημοποιούν οι μητέρες για το παιδί που τις ακολουθεί συνέχεια και δεν ξεκολλάει από πάνω τους.
Stánavom dólen kámen.
Γίνομαι η κάτω πέτρα (υποχωρώ).
Για να δουλέψει ένας μύλος πρέπει η μια από τις δύο πέτρες του να είναι από κάτω. Αν και οι δύο πέτρες του είναι από πάνω αυτός ο μύλος δεν πρόκειται να δουλέψει καμιά φορά. Έτσι και σε μια διαφωνία ή σε μια διαμάχη μεταξύ δυο ανθρώπων για να βρεθεί πιο εύκολα και πιο γρήγορα η λύση πρέπει ο ένας από τους δύο να υποχωρήσει, να γίνει δηλαδή η κάτω πέτρα.
Tï le dúmi duvárune.
Εσύ μίλα όσο θες στον τοίχο.
Η φράση αυτή λέγεται όταν μιλάμε σε κάποιον κι εκείνος είτε εσκεμμένα είτε γιατί είναι αφηρημένος κάπου αλλού δεν μας δίνει σημασία. ( «Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα»).
Στο βιβλίο περιέχονται πολλοί ακόμα ιδιωματισμοί
Από το βιβλίο του Σεμπαϊδήν Καραχότζα
«H ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΥΚΗΣ»
Εκδοτικός Οίκος Σπανίδη
Ξάνθη 2006
www.spanidis.gr
