Πέμπτη 23 Αυγούστου 2012

Οι Πομάκοι στη Γλαύκη τραγουδούν: "Οι Τούρκοι σε ζητούν δεν είσαι εδώ"



Χάρτης της περιοχής Γλαύκης


Το βίντεο του τραγουδιού

ΑΠΟ ΤΟ ΗΧΗΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗ

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΟΜΑΚΟΧΩΡΙΑ
1964-1970

Ακολουθούν οι στίχοι του τραγουδιού

ΓΛΑΥΚΗ  (Σαλήνιστα- Γκιοκτσέ Μπουνάρ)
«Σαλήχου σούινο Σαλήχου»


Σαλήχου, σούινο, Σαλήχου,
Μικρέ Σαλή, γιε μου, μικρέ Σαλή

Τούρτσι τα ίσατ, νέματα,
Τούρκοι σε ζητούν, δεν είσαι εδώ,

Μπουλγκάριε πίιτατ, νέματα.
Βούλγαροι ρωτάνε για σένα, δεν είσαι εδώ.

Νταλί τα σάμπιε ζασέτσε
Μήπως τσεκούρι σε έκοψε

Ή λι τα πούσκα γιουνταρί;
Ή μήπως σφαίρα σε χτύπησε;

Νίτου μα σάμπιε ζασέτσε,
Ούτε τσεκούρι μ’ έκοψε

Νίτου μα πούσκα γιουνταρί
Ούτε σφαίρα με χτύπησε.

Αμ σι μα μάικα φάτιχο
Αλλά, μητέρα, με έπιασαν

Ντορτ κισί κομίτε για χαϊντούτε.
Τέσσερα άτομα κομιτατζήδες και ληστές

[Να ντβα μα όγκνε βαλέχα
Σε δυο φωτιές με έκαιγαν


Ζα τσεβερμέ μα πετσέχα]
Για ψητό με ψήνανε

Ι για μι ρέκα, μάικολε:
Κι εγώ τους είπα, μανούλα μου:

- Πούσνιτε μένε, μπράτκοβε.
- Αφήστε με, αδέλφια

(Η συνέχεια του τραγουδιού)

Ουκαλούκ σε τι γκι νάμερεμ
Με την οκά θα σας τα μετρήσω

Να κόνεν σε τι γκι ντόκαραμ.
Πάνω στο άλογο θα τα φέρω (τα χρυσά)

Ντούινι μι, λιάχνι βέταρ
Φύσα μου, δροσερέ αέρα

Ράζντουι γκόρα ζελένα.
Φύσα το πράσινο δάσος

Ντα αστίσαϊ στάρι πότοβε.
Να ανοιχτούν οι παλιοί δρόμοι.

- Μάιτσινκα  μόγιε, μάιτσινκα,
- Μανούλα μου, μανούλα

Μίσλεμ να Ντράμα ντα βόρβεμ,
Σκέφτομαι στη Δράμα να πάω

Να Ντράμα, να κασαμπόνα
Στη Δράμα, στην πόλη

Ίμαμ σι μπράτια βόρζανα
Έχω αδέλφια δεμένα

ντα ίνταμ ντα γκι γιότβερσαμ.
Να πάω να τα απελευθερώσω

Ιστορική σημείωση του Πέτρου Θεοχαρίδη:
Ούτε Τούρκοι, ούτε Βούλγαροι είναι οι Πομάκοι. Κι από τους δύο καταπιέζονται, κυνηγιούνται, υποφέρουν. Και τους δύο τους φοβούνται. Κι από τους δύο κρύβονται. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες, με την ανοχή και τη βοήθεια των Τούρκων, όπως στη Μακεδονία έτσι και στη Θράκη, κυρίως κατά την περίοδο 1877-1908, επιδιώκοντας να εξοντώσουν τους Έλληνες, που αντιστέκονταν στον εκβουλγαρισμό τους, καταπίεσαν, βασάνισαν, σούβλισαν τους Πομάκους.

* Οι στίχοι του τραγουδιού συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο του Π.Θεοχαρίδη, «Πομάκοι. Οι Μουσουλμάνοι της Ροδόπης», ΠΑΚΕΘΡΑ 1996 σελ. 377. Τη Γλαυκιώτικη παραλλαγή του ίδιου τραγουδιού συμπεριλαμβάνει ο Αλή Ρόγγο στο βιβλίο του «Πομάκικα Δημοτικά τραγούδια της Θράκης», Ταμιείον Θράκης, Ξάνθη 2002 σελ. 219-220.


Η Γλαύκη όπως φαίνεται από το βυζαντινό κάστρο 
στην τοποθεσία "Καλέ"μεταξύ Γλαύκης και Μάνταινας


Φωτογραφία του βράχου "Γκουλέμ Κάμεν" στη Γλαύκη,
 απ'όπου, σύμφωνα με την τοπική παράδοση αυτοκτόνησαν τα κορίτσια του χωριού
για να αποφύγουν τη σύλληψη από τους Τούρκους.

βλέπε σχετικά: